Publicatie

Seeman. Maritiem woordenboek van Wigardus à Winschooten

De 17de-eeuwse geleerde schoolmeester Wigardus à Winschooten gaat in de Seeman op zoek naar de maritieme wortels van het Nederlands. Hij leidt als eerste een groot aantal woorden, uitdrukkingen en spreekwoorden van de vaktaal der zeelui af. Daardoor is de Seeman veel meer dan een praktisch naslagwerk voor zeelieden en scheepsbouwers. Bij ieder woord worden afleidingen en samenstellingen vermeld, alsmede tal van vermakelijke uitdrukkingen en spreekwoorden.

Ook staat de auteur stil bij folklore en ambachten, bij dialecten en groepstalen, bijvoorbeeld van vrouwen. Daardoor bevat de Seeman meer taalkundige informatie over het Nederlands dan enig ander woordenboek uit de renaissance.

De hertaling is verzorgd door Hans Beelen, Ingrid Biesheuvel en Nicoline van der Sijs en wordt uitgegeven door Uitgeversmaatschappij Walburg Pers te Zutphen. Bij de hertaling is gestreefd naar een prettige leesbaarheid voor een eigentijds publiek zonder dat de toon van het origineel verloren is gegaan. Het rijk geïllustreerde boek is voorzien van trefwoordenregisters en een uitvoerige inleiding over leven en werk van de auteur.

De uitgave van de Seeman bevat een cd-rom met de hertaling, een diplomatische transcriptie en foto’s van de originele druk uit 1681. Tevens bevat de cd-rom de latere maritieme woordenlijsten en -boeken van onder andere Nicolaas Witsen (1690), Georgius van Zonhoven (1740) , J.P Sprenger van Eyk (1835-1836), Jacob van Lennep (1856) en J. Pan (1857). Alle belangrijke oude bronnen van het nautische Nederlands zijn daarmee voor het eerst bijeengebracht en toegankelijk gemaakt: een schat aan informatie over onze taal, maar ook over scheepsbouw en scheepvaart.