Nieuw in de collectie: Duvels op de kasseien

altIn de bibliotheek van het Meertens Instituut is een boek opgenomen waarin zo’n honderd liederen zijn opgenomen die op straat werden uitgevoerd door Vlaamse marktzangers. Dat waren geliefde zangers die hun geld verdienden met het uitvoeren van gebeurtenisliederen op openbare plaatsen. Als een berijmde krant (maar met humor) bezongen ze de gebeurtenissen van de dag. In veel gevallen ging het over sport, een populair onderwerp bij het Vlaamse volk. Met name wielrennen, volkssport nummer één, was een gewild onderwerp.

De liederen in het boek dateren vanaf het begin van de 20e eeuw (toen het wielrennen als sport populair werd) tot ongeveer 1950 (de tijd dat de marktzangers uit het straatbeeld verdwenen en plaats maakten voor de grammofoonplaat die aan een eigen triomftocht begon). Roger Hessel, de schrijver en samensteller van het rijk geïllustreerde werk, stelt vast dat vanaf dat moment de teksten van de wielerliederen kwalitatief slechter en ook kleurlozer werden. In 1935 was van verslechtering nog geen sprake. In dat jaar won de Belg Romain Maes de Tour de France, en tekstdichter en marktzanger Frans Jacobs verscheen spoedig met een marktlied (te zingen op de wijze van De Chiqué) waarin hij de triomfen van Maes bezingt:

Want Romain Maes dat is ne man die goed kan rijden
In menig koersen levert hij ne schoone strijd
Want vele renners wilden hem soms zoo benijden
Omdat hij wegkaapt zoo menig eereprijs.

In het refrein vermeldt hij voor de goede orde welke algemene capaciteiten er in zijn tijd nodig waren om een groot wielrenner te worden:

Maar voor coureur te worden moet ge kunnen rijden
Ja de beenen mogen in geen knoopen slaan
Men mag niet drinken of niet rooken of niet vrijen
En niet te vroeg al bij de jonge meisjes gaan.

Duvels op de kasseien : marktliederen over de wielersport door Roger Hessel.
Uitgave: Vriendenkring Kunst Houtland, ISBN 978 94 91443 01 5.
Meer over dit onderwerp: in de collectie van het Meertens Instituut bevindt zich een collectie Nederlandse straatliederen waarvan een deel ook de sportbeoefening tot onderwerp heeft.