Vraag van april 2013

Hoe moet na de de troonswisseling op 30 april ‘Oranje boven’ worden gezongen? Immers, ‘Leve de koningin’ kan dan niet meer.

Het antwoord wordt gegeven door Martine de Bruin

Inderdaad zal er na 30 april 2013 wat moeten veranderen aan meerdere Oranjeliederen om ze toepasbaar te houden. ‘Oranje Boven’ is waarschijnlijk het bekendste van deze liederen en op diverse internetfora zijn dan ook al de nodige oplossingen gesuggereerd. ‘Leve Willem IV’ leek eerst de meest geschikte kandidaat om ‘Leve de koningin’ te vervangen, maar vervalt nu duidelijk is dat de nieuwe koning Willem-Alexander blijft heten. “Leve de monarchie” is het meest generieke alternatief, maar misschien niet de meest aansprekende tekst. Andere oplossingen pakken vaak metrumtechnisch niet helemaal lekker uit, zoals ‘Leve de koning’ dat als ‘Leve de ko-ho-ning’ gezongen zal moeten worden. Ook vinden we her en der grappige versies, die door de echte Oranjeklant niet geapprecieerd zullen worden: ‘Leve Koning Pils’ (‘Bier’) of ‘Leve de Republiek’.

Wilhelmus

Het is in ieder geval niet zo gemakkelijk om antwoord te geven op de vraag wat er vanaf 30 april 2013 gezongen zal worden. De geschiedenis leert dat zich dat in de praktijk pas uitwijst en dat daarna eventueel regulering wordt toegepast. Een goed voorbeeld hiervan is het ‘Wilhelmus van Nassouwen’, dat in de 16e eeuw werd geschreven voor Stadhouder Willem van Oranje. Het werd zijn lijflied en herkenningsmelodie. Na zijn dood werd er een nieuwe tekst op de melodie geschreven voor zijn opvolger Maurits (‘Mauricius van Nassouwen’) en ook latere stadhouders kregen een of meerdere eigen versies. Ook werden er spotliederen en andere genres op deze melodie gemaakt. Met als gevolg dat er in de negentiende eeuw vooral nog onzinteksten werden gezongen op de (inmiddels ingrijpend gewijzigde) melodie. Pas in 1932 koos men voor één versie van tekst en melodie en werd het Wilhelmus het officiële volkslied. Op deze manier zal het anno 2013 natuurlijk niet meer gaan, maar ook nu is moeilijk af te dwingen wat er spontaan wordt gezongen.

Koningslied

Mogelijk, maar niet bijzonder waarschijnlijk, is dat de oude krakers zullen worden vervangen door nieuwe liederen. Zoals het Koningslied dat speciaal voor de gelegenheid wordt geschreven. Iedereen kan een tekstje insturen via de website http://www.hetofficielekoningslied.nl. Acda en De Munnik, Guus Meeuwis en Daphne Deckers zullen op basis hiervan een liedtekst schrijven op muziek van John Ewbank. Of dit lied na 30 april nog vaak te horen zal zijn, is onduidelijk. Wel weten we dat het zeer moeilijk is om een lied zo populair te maken als de bestaande publiekslievelingen als ‘Oranje boven’ en ‘Wij houden van Oranje’.

_________________________________________________________

Ook een vraag voor de nieuwsbrief van het Meertens Instituut? Mail de redactie.

Dit artikel is verschenen in de digitale nieuwsbrief van het Meertens Instituut (april 2013). Ook abonnee worden? Klik hier