Publicatiedatum: 18 februari 2014

Wederopbouw, lezing door Sophie Elpers

Deze lezing maakt deel uit van de lezingenreeks Na de bevrijding, 7 lezingen over de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog, georganiseerd door de Illustere School (UvA).

Tussen traditie en modernisering. De strijd om de wederopbouw van boerderijen door Sophie Elpers

De wederopbouw van de in de oorlog verwoeste boerderijen werd bepaald door een spanningsveld tussen traditie en modernisering. Boerderijen hadden in de betreffende periode twee functies: het waren enerzijds agrarische gebruiksobjecten en anderzijds objecten met een uitgesproken symbolische functie: zij stonden voor bepaalde tradities, waarden en identiteiten en moesten bijdragen aan de versterking en de vorming van een 'volks'gemeenschap. Als functionele bedrijfsgebouwen moesten zij bijdragen aan de verbetering van de Nederlandse landbouweconomie op macro‐ en microniveau. Het debat over de wederopbouw ging over deze functies en de combineerbaarheid ervan. Er ontstond een strijd over variabiliteit en uniformiteit in het landschap, over behoud en innovatie en over het eigene en het vreemde. Het debat werd door actoren uit verschillende sectoren gevoerd die ‐ vanuit verschillende motieven en bepaald door diffuse machtsverhoudingen ‐ tegelijk een strijd aangingen over competenties en zeggenschap. Dit en de onderliggende betekenissen van de Tweede Wereldoorlog bij de wederopbouw laten zien hoe complex het proces van de wederopbouw was.

Sophie Elpers schreef een proefschrift over de wederopbouw van boerderijen getiteld Erfenis van het verlies. De strijd om de wederopbouw van boerderijen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Zij is als etnoloog werkzaam bij het Meertens Instituut (KNAW) waar ze momenteel een postdoconderzoek naar de herontdekking van de natie in de 21e eeuw verricht.