Samenwerking met documentairemakers Braziliaanse Koorts

De documentaire Braziliaanse Koorts gaat de dramatische en fascinerende geschiedenis vertellen van de 700 Zeeuwen die tussen 1858-1862 naar Brazilië emigreerden. Nazaten van deze landverhuizers leven nog steeds in de heuvels van Espirito Santo. Taalkundige Gertjan Postma van het Meertens Instituut is betrokken bij het project. 

Tot op de dag van vandaag wordt daar nog door een paar families Zeeuws gesproken. Maar wel een heel bijzondere variant: door taalcontact met andere migrantengroepen, waaronder Duitsers, wijkt het nogal af van de taal die in het huidige Zeeuws-Vlaanderen wordt gesproken. Gertjan Postma heeft in het verleden veldwerk verricht in Brazilië onder nazaten van deze emigranten. Hij zal worden geïnterviewd door de documentairemakers. Verder maken de documentairemakers gebruik van audio-opnames uit de collecties van het Meertens Instituut.

Bikkelhard bestaan

‘De Braziliaanse Koortsen’, zo noemden de Zeeuwen destijds de mogelijkheid om een toekomst in Brazilië op te bouwen. Arme landarbeiders te Zeeuws-Vlaanderen, Schouwen-Duiveland en Zuid-Beveland droomden van eigen grondbezit in het onbekende en verre Brazilië. Veelal ongeletterde landarbeiders werden in cafés geronseld en gingen met vrouw en kinderen via de haven van Antwerpen naar Brazilië. Daar wachtte een bikkelhard bestaan: grondbezit bleek een leugen en de beloofde comfortabele woning was niet meer dan een paar boomstammen met een dak van palmbladeren. Geld om terug te keren naar Zeeland hadden deze mensen uiteraard niet. Dat verklaart waarom er nu in Brazilië families zijn met namen als Boone, Laurett, Heule, Van Schaffel, Smoor, Louwers en Den Hollander. Vandaag de dag spreekt nog slechts een handjevol nazaten van deze pioniers Zeeuws.

Vergeten Zeeuwen

Het thuisfront vergat de landverhuizers al snel en in Brazilië kregen de Zeeuwse families naast armoede ook te maken met discriminatie. De documentaire Braziliaanse Koorts moet duidelijk maken waarom de Zeeuwen vertrokken. De film zal ook laten zien onder welke omstandigheden ze in de tropen een nieuw bestaan opbouwden en hoe de ‘vergeten Zeeuwen’ uiteindelijk door Nederland werden herontdekt. Tot slot moet Braziliaanse Koorts een beeld geven van wat er ruim honderdvijftigjaar later nog over is van deze Zeeuwse gemeenschap. De film komt tot stand door crowdfunding. Het publiek zorgt ervoor dat er voldoende geld komt om de film te maken.

• Website met crowdfundingsplatform Braziliaanse Koorts
• Artikel over het onderzoek van Gertjan Postma (nieuwsbrief Meertens Instituut)
• Audio-opnames te beluisteren via de Soundbites databank
• Foto door Rein van der Helm