Promotie Markus Balkenhol

Het Nederlandse slavernijverleden heeft in de afgelopen jaren een steeds belangrijkere plek gekregen in de vorm van herdenkingen, monumenten en lezingen. Minder bekend is de complexe realiteit waarin Nederlanders van Afrikaanse afkomst met het slavernijverleden in het alledaagse leven omgaan. Uit het promotieonderzoek van Markus Balkenhol blijkt bijvoorbeeld dat de herdenkingen niet alleen refereren aan de slavernij zelf, maar in sterke mate gevormd worden door de hedendaagse ervaringen van in- en uitsluiting in het alledaagse leven in Nederland.

Met andere woorden, hedendaags burgerschap in Nederland kan niet los worden gezien van het slavernijverleden. Ook blijkt dat in de alledaagse ervaringen van mensen in Amsterdam Zuidoost de termen ‘wit’ en ‘zwart’ de complexiteit van het menselijke gevoelsleven met betrekking tot de slavernij niet dekken. Emoties kunnen variëren van bijvoorbeeld ‘woede’ tot ‘trots’. Ook blijkt dat emoties geen automatisme zijn maar juist politiek gemobiliseerd kunnen worden, dat wil zeggen, politieke identificatie in termen van ‘wit’ of ‘zwart’ gebeurt vaak met verwijzing naar emoties.

Balkenhol onderzocht de alledaagse manieren van omgaan met het slavernijverleden tijdens meer dan een jaar etnografisch veldwerk in Amsterdam Zuidoost. Hij woonde bij verschillende mensen thuis en was dagelijks op pad met politici, muzikanten, moeders en andere bewoners van Zuidoost. Zijn onderzoek sluit aan op discussies over burgerschap. Het kan helpen bij de formulering van bijvoorbeeld minderhedenbeleid.

Proefschrift: Tracing Slavery. An Ethnography of Diaspora, Affect, and Cultural Heritage in Amsterdam