Moppen van Anne Frank toegevoegd aan Volksverhalenbank

In het dagboek van Anne Frank staan vier schuine moppen, die afgeplakt waren met bruin gompapier. Via moderne technieken zijn ze ontcijferd. Dat maakten de Anne Frank Stichting, het Huygens ING en het NIOD deze week bekend. De nieuwgevonden moppen van Anne Frank zijn inmiddels ook opgenomen in de Nederlandse Volksverhalenbank van het Meertens Instituut.

Meer dan zeventig jaar na de publicatie van Het Achterhuis zijn twee pagina’s, die Anne Frank op 28 september 1942 schreef, voor het eerst openbaar gemaakt. In haar eerste, roodgeruite dagboek waren twee hele pagina’s afgeplakt met bruin gompapier. Tijdens een regulier onderzoek naar de conditie van de dagboeken van Anne Frank in 2016 werden ook de afgeplakte pagina’s gefotografeerd. Dankzij fotobewerkingstechnieken is de tekst nu ontcijferd.

'Schunnige moppen'

Onbekend is waarom Anne Frank de pagina’s heeft afgeplakt. Wel is bekend dat Anne regelmatig naar haar dagboeknotities keek en er veranderingen in aanbracht. Zo schreef Anne in een van haar notities van 28 september 1942, dat ze bepaalde ‘dingen’ achteraf van een ‘nieuw standpunt’ bekeek. “De dingen die ik hiervoor allemaal heb geschreven, heb ik nu ten dele heel anders bekeken, maar ik kan geen blz. uit mijn dagboek scheuren […].”

Over wat er op de afgeplakte pagina’s staat schrijft Anne op 28 september 1942: “Deze verknoeide blz. zal ik maar benutten om “schunnige” moppen op te schrijven.” Zij zit dan krap drie maanden ondergedoken in het Achterhuis. In een poging om een in haar ogen ‘verknoeide’ pagina in haar geliefde dagboek te redden, noteert zij vier ‘schunnige’ moppen. (Bron: Huygens ING)

De moppen zijn inmiddels ook opgenomen in de Nederlandse Volksverhalenbank van het Meertens Instituut. Volgens volksverhalenonderzoeker Theo Meder zijn de moppen in die zin uniek, dat er geen identieke moppen voorkomen in de Volksverhalenbank. Wel zitten er clichématige elementen in: "Matras voor een vrouw is een tamelijk gangbaar denigrerend cliché, net als het scenario van overspel en de man in de kast. Het gaat al met al om redelijk brave standaard mopscenario's, dus heel schunnig zijn ze ook weer niet. Maar voor een dertienjarige zullen ze wel spannend geweest zijn. We hebben niet heel veel moppen uit de oorlog in de Volksverhalenbank, maar uit de mondelinge overlevering zijn kort nadien wel de nodige grove seksmoppen van volwassenen opgetekend. Veel vaker gaan moppen uit die tijd over de politieke situatie."

Meer lezen? 

Berichtgeving op de website van Huygens ING

Berichtgeving op de website van de Anne Frank Stichting