Het Meertens Instituut onderzoekt en documenteert taal en cultuur in Nederland en Nederlandse taal en cultuur in de wereld. Centraal staan de verschijnselen die het alledaagse leven in onze samenleving vormgeven.

Met verdriet heeft het Meertens Instituut kennisgenomen van het overlijden van onze zeer gewaardeerde oud-collega prof. dr. Willem Frijhoff.

Rond 15 april 2024 verschijnt Halfhaantje en de Hardrijder, een boek met de mooiste, grappigste en engste volksverhalen uit Nederland en Vlaanderen.

In Het Grote Dropboek duikt onderzoeker Marieke Hendriksen (NL-Lab) in de geschiedenis van drop in Nederland en ver daarbuiten. Het boek ligt vanaf 3 april in de winkel.

‘Het meisje dat met de kikker trouwde’, ‘de gouden papegaai’, het zijn titels die tot de verbeelding spreken en te vinden zijn in Halfhaantje en de Hardrijder. Volksverhaalonderzoeker Theo Meder stelde het boek samen met de origineelste en grappigste verhalen uit Nederland en Vlaanderen. Hij was te gast bij Villa VdB.

Prinsjesdag betekent de start van het parlementaire jaar en gaat gepaard met de Troonrede, militaire optredens, en een rijtoer door Den Haag. Komend jaar wordt geprobeerd het publiek meer te betrekken, een positieve verandering, zegt Irene Stengs bij Spraakmakers.

Streektalen dreigen te verdwijnen, maar Helmonders doen erg hun best om hun taal te behouden! Kristel Doreleijers promoveert op dialectvariatie in de Brabantse dialecten. Ze spreekt met Dit is Helmond over de strijd voor het behoud van het Hellemonds.

Een paar jaar geleden ging aan het Meertens Instituut het onderzoek naar kat-mens-interacties van start. Maar hoe pak je zulk onderzoek aan, met proefpersonen die een groot deel van de dag slapen? Marlou Rasenberg is postdoc-onderzoeker en vertelt ons er alles over.

Hoe snel herdenkingsrituelen kunnen ontstaan

De afgelopen maand was er opnieuw veel media-aandacht voor de moord op Peter R. de Vries door de strafzaak tegen de verdachten. Op het Meertens Instituut wordt al langere tijd onderzoek gedaan naar de manier waarop er in Nederland massaal gerouwd werd om zijn dood.

Het traditionele Meertens Nieuwjaarsboekje gaat dit jaar over eetcultuur in Nederland door de jaren heen. Wat schaft de pot? brengt historische, culturele en taalkundige inzichten over dit onderwerp ter tafel. Ook biedt het een kijkje in de ‘collectiekeuken’ van het Meertens Instituut.

Van eetgewoonten tot ervaringen in oorlogstijd: de dagboeken in het Nederlands Dagboekarchief bevatten een schat aan informatie over het dagelijks leven van mensen in Nederland. De afgelopen maanden las een groep studenten meer dan 700 dagboeken van kaft tot kaft. Het doel? De collectie beter ontsluiten voor onderzoekers.

In oktober verschijnt NeusWijzer. Geuratlas van de Lage Landen. Het boek brengt inzichten over geuren uit verschillende wetenschapsdisciplines samen. Vanuit het Meertens Instituut werd onderzoek gedaan naar geurwoorden en -ervaringen in Nederland.

Dialect klinkt afgebakend, alsof je het kunt aanwijzen en tellen, maar in werkelijkheid laat het begrip zich niet zo gemakkelijk vangen. Wat is dialect eigenlijk? En spreken jongeren het nog? Het zijn vragen die Kristel Doreleijers, promovenda aan het Meertens Instituut, fascineren. Zij levert volgende maand haar proefschrift in en neemt ons alvast mee in de belangrijkste inzichten van haar onderzoek.