skip to main content

Het Meertens Instituut is een onderzoeksinstituut dat zich bezighoudt met onderzoek en documentatie van taal en cultuur in Nederland en Nederlandse taal en cultuur in de wereld. Centraal staan de verschijnselen die het alledaagse leven in onze samenleving vormgeven.

Uitgelicht

31-01-2023
Interview Inger Leemans: “Ik zie allerlei prachtige dwarsverbanden tussen het onderzoek van onze instituten.”

Inger Leemans is in oktober vorig jaar aangesteld als interim-directeur van het Meertens Instituut. We zijn nu halverwege haar termijn. Met welke doelen is ze begonnen aan haar directeurschap? En hoe heeft ze het Meertens Instituut leren kennen? 

(meer…)
21-12-2022
Het Meertens Nieuwjaarsboek: Trilbil en Duivelsdrek

Vanaf 7 december in de winkels: het traditionele nieuwjaarsboekje van het Meertens Instituut. Dit jaar een sprookjesboek uit Groningen, dat is opgetekend in 1804 met verhalen verteld door Trijntje Soldaats. Nu opnieuw uitgegeven in de originele optekening, met aanvullende informatie, hier toegelicht door Theo Meder.

(meer…)
30-11-2022
Hoe internationaal is de voornamenkeuze in Nederland?

Steeds meer populaire voornamen zijn namen die het internationaal ook goed doen. Welke landen hebben hierin het voortouw genomen en wat maakt dat een naam internationale bekendheid verwerft?

(meer…)
31-10-2022
De dialectoloog, bestaat die nog?

Dit artikel verscheen ook als blog in de reeks Faces of Science bij NEMO Kennislink.

Steeds minder mensen spreken van huis uit een dialect. Vroeger reisden dialectologen het hele land door om in kaart te brengen hoe mensen van dorp tot dorp praatten. Hoe doet een taalwetenschapper dat tegenwoordig?

(meer…)
30-09-2022
De ‘animal turn’ in de taalkunde

Eind augustus 2022 nam Antal van den Bosch afscheid als directeur van het Meertens Instituut. Onder zijn leiding zijn mooie projecten tot stand gekomen. Collega’s van het Meertens Instituut blikken terug op dit onderzoek in een korte reeks artikelen bij online tijdschrift Neerlandistiek.

(meer…)
30-06-2022
‘Het leven is één grote pelgrimstocht’

Ruim zeshonderdvijftig bedevaartsplaatsen zijn te vinden in de Bedevaartsbank, die in 2006 online kwam. In mei 2022 hebben het Meertens Instituut en het Katholiek Documentatie Centrum in Nijmegen de handen ineengeslagen om de database gezamenlijk te onderhouden. We blikken terug op de totstandkoming van deze populaire database met geestelijk vader Peter Jan Margry.

(meer…)

Nieuws

21-02-2023
27 februari 2023: Lezing over koeien en katten

Op maandag 27 februari vindt er in Spui25 in Amsterdam een specialistenlezing plaats van de alumnikring taalwetenschap, onderwerp: dierentaal in de taalkunde, met Meertens onderzoekers Leonie Cornips en Marjo van Koppen.

(meer…)

In de media

15-03-2023
Maart 2023: Items over regionale identiteit rondom verkiezingen

Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart 2023 wordt gestemd voor het parlement van de provincie. Maar hoe zit dat eigenlijk met die provincies – in hoeverre hechten Nederlanders aan de regionale identiteit? En hoe kunnen provincies de band van mensen met de grond waarop ze leven op een positieve manier inzetten? Voor het antwoord op deze vragen en meer waren onderzoekers van het Meertens en NL-Lab – Irene Stengs, Leonie Cornips, Jos Swanenberg, Geertje Mak – de afgelopen periode veelvuldig in de media, bij o.a. NOS, Trouw, Dagblad van het Noorden, RTV Drenthe, en meer.

(meer…)
08-03-2023
Maart 2023: ‘Onze naamkeuze drukt uit wie we zijn’

Oer-Hollandse voornamen, vaak verwijzingen naar de grootouders, verdwijnen in alle sociale groepen. Ondertussen hebben modernisering en internationalisering de Nederlandse voornamen drastisch veranderd. Gerrit Bloothooft is naamkundige en gastonderzoeker bij het Meertens, uit onderzoek bleek een duidelijk verband tussen naamgeving van kinderen en de sociaal-economische positie van de ouders.

(meer…)
08-03-2023
Maart 2023: Dialect net zo correct als Standaardnederlands

Waar op school wordt ingeprent om correct Nederlands te spreken, wordt dit buiten de klas nog weleens losgelaten, maar is dat erg?

(meer…)

Agenda

24 maart 2023: Dag van de Nederlandse Spraakkunst

De 14de Dag van de Nederlandse Spraakkunst vindt op vrijdag 24 maart 2023 plaats bij het Meertens Instituut en heeft als thema ‘individuele variatie en het Nederlandse taalsysteem’.

(meer…)
31 maart 2023: Sociolinguistics Circle 2023

Op vrijdag 31 maart vindt de Sociolinguistics Circle 2023 plaats bij het IISG in Amsterdam, een jaarlijks eendaags congres waarin onderzoekers en studenten van gedachten kunnen wisselen over taalvariatie, sociolinguïstiek, en sociale dynamiek in de Lage Landen. Het congres wordt georganiseerd door de Sociolinguistics Circle, een groep sociolinguïsten werkzaam aan universiteiten in Nederland en Vlaanderen.

(meer…)
13 april 2023: KNHG-Voorjaarscongres 2023 – Ruiken. Proeven. Doen.

Op donderdag 13 april 2023 organiseert het KNHG in samenwerking met het Meertens Instituut en NL-Lab het Voorjaarscongres getiteld Ruiken. Proeven. Doen. Historisch onderzoek met je zintuigen. Met onder anderen Inger Leemans (interim directeur Meertens Instituut, onderzoeker Meertens; NL-Lab) en Marieke Hendriksen (onderzoeker NL-Lab).

(meer…)