- Research Collections
- Papieren Collecties
Details
-
-
-
50: Archief inzake het broodonderzoek (J.J. Voskuil), 1971 - 1990
-
Het archief is gevormd door A.C. Spil van de Commissie Bakkerij Historie (CBH) en J.J. Voskuil en Jozien Jobse-van Putten van het Meertens Instituut in het kader van een onderzoek naar consumptie van roggebrood en brood en het bakken van beschuit. Het archief bestaat uit verslagen van interviews en lijsten van bewerkingen van gegevens betreffende het brood- en roggebroodonderzoek; typoscript over roggebrood; correspondentie met bijlagen betreffende het beschuitonderzoek; verslagen van interviews over het bakken van beschuit van de Commissie Bakkerij Historie; typoscript van de CBH publicatie Beschuit, een tere juffer van Ria Efdeé; stukken betreffende de Begeleidingscommissie Publicatie Beschuit van de CBH; overige stukken.
-
-
511: Collectie taalkaarten, 1932 - 1935
-
Jacobus Johannes Antonius van Ginneken (1877 - 1945) was taalkundige. Hij promoveerde in 1907 in Leiden op de dissertatie Principes de linguistique. Van 1923-1945 was hij hoogleraar in de Nederlandse taal- en letterkunde, de vergelijkende Indogermaanse taalwetenschap en het Sanskriet aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Hij was lid van de KNAW in 1916, van de Dialectencommissie in 1926-1945 en voorzitter van de Dialectencommissie in 1934-1945. De collectie bestaat uit 1835 taalkaarten die door of onder leiding van Van Ginneken zijn geproduceerd. Deze collectie is gedigitaliseerd en opgenomen in de [URL=http://www.meertens.knaw.nl/kaartenbank/]Meertens Kaartenbank[/URL]. Zie ook archief nr. 1025:3.
-
-
512: Collectie lachduiven, 1974 - 1988
-
De lachduif (streptopelia rosoria) werd in de periode voor de Tweede Wereldoorlog in veel woningen aangetroffen. De vogel (verwant aan de tortelduif) werd in een kooi boven een deur gehangen. Het doel daarvan was het voor komen of genezen van (huid)ziektes. In de periode 1980-1986 is er door Jan Pluis uitvoerig onderzoek verricht naar dit volkskundige verschijnsel. Er zijn vragenlijsten uitgestuurd door het Meertens Instituut; ook in België en Duitsland werden enquêtes gehouden. Hierin werden gegevens gevraagd over de benamingen en gebruiken rondom het houden van lachduiven, maar ook over de vaak monumentale duivenkooien en het bijbehorende fonteintje (drinkglas). Het onderzoek resulteerde in het boek ‘Die Lachtaube’, dat Pluis samen met mede-auteur Erna Stupperich uitgaf in 1986. De collectie bestaat uit vragenlijsten, documentatie, correspondentie, foto’s en dia’s. De bestanden afkomstig van de dvd’s uit 512:37 zijn overgezet op de server en opgenomen als archiefnr. 1068.
-
-
513: Dossier Fostedina, 2014
-
Het volksverhaal over de ‘Friese prinses’ Fostedina en het ontstaan van het Friese oorijzer is in Nederland relatief onbekend. In bronnen als de Volkskundige Trefwoorden Catalogus (VTC) en de Volkskundige Trefwoorden Bank (VTB) zijn er geen verwijzingen naar dit verhaal opgenomen. In 2014 kwamen Theo Meder (Senior onderzoeker Orale Cultuur), gastonderzoeker Genevieve Hudson en Marianne van Zuijlen (gastmedewerker etnologie) het volksverhaal tegen tijdens hun lezing van de bundel ‘Dutch Fairy Tales’ (New York, 1918) door William Elliott Griffis. Er werd besloten een documentaire zoektocht te starten; de neerslag daarvan is opgenomen in dit Dossier Fostedina. Anne Langenberg schreef tijdens haar stage bij DOC Volksverhaal haar masterscriptie over het verhaal van Fostedina en het oorijzer als uiting van identiteit. Het dossier Fostedina bestaat uit kopieën, aantekeningen en prints uit diverse bronnen. Voor (de deels overlappende) digitale bestanden, zie: Archief nr. 1062.
-
-
514: Dossier Koningslied, 2013
-
Op 19 april 2013 werd het Koningslied gepresenteerd. Het lied was bedoeld om vertolkt te worden op 30 april 2013, de dag van de inhuldiging van kroonprins Willem-Alexander tot koning. Vrijwel direct was er veel kritiek op zowel de muziek als de tekst van het lied. De hoofdcomponist van het nummer, John Ewbank, trok naar aanleiding hiervan het lied terug. Op 30 april werd het Koningslied toch live uitgevoerd door meer dan 40 artiesten (en de 10.000 bezoekers) in Ahoy in Rotterdam. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima konden het concert vanuit Amsterdam volgen via een videoverbinding. De collectie is samengesteld op verzoek van vooral de etnologische onderzoekers van het MI. Het bevat knipsels uit kranten en tijdschriften. Het materiaal is chronologisch geordend. Medewerkers: o.a. Theo Meder, Louis Grijp en Martine de Bruin. Voor de aansluitende digitale bestanden, zie: Archief nr. 1059.
-
-
516: Collectie toponymische kaarten, 1900 - 1970
-
Deze kaarten zijn in het kader van zijn toponymische onderzoek verzameld door Piet L.M. Tummers (1921-1979). Tummers studeerde Romaanse taal- en letterkunde aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam. Hij was enige jaren werkzaam als docent Frans en promoveerde in 1962 in Nijmegen op het Romaans in Limburgse aardrijkskundige namen. Zijn promotor was A.A. Weijnen. Vanaf 1963 was hij wetenschappelijk medewerker voor naamkunde bij de Nijmeegse Centrale voor Dialect- en Naamkunde. In 1971 werd hij benoemd tot Lector in de Naamkunde aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen. De collectie bestaat uit 445 kaarten, waaronder waterschapskaarten en kaarten van de Topografische Dienst. Veel van de kaarten zijn bewerkt en grenzen en benamingen zijn toegevoegd. De meeste exemplaren hebben betrekking op Zuid-Nederland. Deze collectie is in 2005 geschonken aan het Meertens Instituut door de Nijmeegse Centrale voor Dialect- en Naamkunde (NCDN) van de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN).
-
-
519: Collectie Herman Roza inzake klederdrachten, 1967 - 2008
-
Herman Hendrik Roza (1939-2008) was meer dan vijftig jaar lang verzamelaar van Nederlandse klederdrachten. Zijn collectie bevatte duizenden stuks historisch textiel (mutsen, rokken, jakjes, kostuums, halsdoeken, e.d.). Hij reisde te voet, op de fiets en met het openbaar door heel Nederland om zijn collectie uit te breiden en de bijbehorende verhalen op te tekenen. Roza’s interesse ging voornamelijk uit naar kleding en sieraden uit Zeeland, de Zuid-Hollandse eilanden en Marken, maar andere streken werden niet uitgesloten. Een representatieve selectie van zijn streekdrachtcollectie heeft Roza overgedragen aan het Textile Research Centre te Leiden, maar het grootste deel is na zijn overlijden in 2008 geveild. De collectie bestaat uit 35 kasboeken. Die bevatten Roza’s persoonlijke huishoudelijke kasboeken, ondersteund door een groot aantal losse nota’s, briefjes en bonnetjes. Daarnaast aankoopgegevens met betrekking tot klederdrachten en verslagen van bezoeken aan de dragers en eigenaars van streekdracht. Incidenteel heeft Roza dagboekaantekeningen toegevoegd. Voor de bijbehorende audiocollectie, zie collectie nr. 2042.
-
-
521: Plautdietsch Siberië en Canada, 1991 - 1995
-
Cassettes van de veldwerkopnames van het Plautdietsch en Jiddisch, opgenomen op analoge 90 min.cassettes. Uit Siberië 1991-92 (S1 – S16) en Canada 1995 (C1 – C14). Voor de digitale bestanden en digitale beschrijving, zie archiefnr.: 1075
-
-
522: Documentatie Audiocollectie
-
Verzameling papieren documenten die horen bij de geluidsopnames van oa de Meertens Grammofoonplaten en de projecten Nederlands-Duits contactsituaties, Winterswijk, Nederlands in Amerika, ASO/SOA en het Goeman-Taeldeman-Van Reenen-project. Voor de audiobestanden van de opnames, zie: archief nr. 2001, 2006, 2007, 2008, 2010, 2023, 2032, 2034, 2035, 2037, 2050