Het reizende beeld: De foto van kapitein Broos

Kapitein Broos (ca. 1821-1880) was een van de belangrijkste leiders van de Marrons in Suriname. Van hem bestaat slechts één foto, gemaakt in Suriname in 1870. Interessant genoeg duikt deze foto ruim 150 jaar later in verschillende landen en in verschillende contexten op. In dit project wordt etnografisch onderzoek gedaan naar de aantrekkingskracht van Broos/zijn foto.

Enkele jaren geleden bracht een groep Afro-Surinaamse Nederlanders een afdruk van deze foto naar Ghana, waar deze nu te zien is bij de Assin Manso Slave River Site. Deze gedenkplaats bij de slavenrivier in Assin Manso (Central Region) maakt deel uit van een trans-Atlantische toeristenindustrie die met name gericht is op mensen van Afrikaanse afkomst uit Amerika en Europa. De foto is ook te zien in een Nederlandse tv-serie over slavernij in Suriname, maakt deel uit van een kunstwerk van Remy Jungerman en is te zien bij Vereniging Ons Suriname in Amsterdam.

In dit onderzoeksproject staat de aantrekkingskracht van dit beeld/de persoon Broos in het heden centraal. Hoe komt het dat er 150 jaar na de dood van Broos zo veel aandacht is voor dit beeld? Balkenhol doet etnografisch onderzoek naar deze foto in Nederland, Ghana en Suriname. Dit omvat interviews en participerende observatie met onder andere een Winti-priesteres, gidsen, roots-toeristen, nakomelingen van Broos en tv-verslaggevers.

Afbeeldingen in de politiek van herinnering en erfgoed

Het project sluit aan bij Balkenhols bredere onderzoeksinteresse op het gebied van koloniale herinneringen, erfgoed en religie. In het bijzonder voegt het een nieuwe dimensie toe aan zijn onderzoek naar de kracht van beelden in de politiek van herinnering en erfgoed. Dit zal licht werpen op processen van herdenking en sacralisatie, en de politiek van het visualiseren van Zwartheid.

Binnen het Meertens Instituut sluit het project aan bij de onderzoeksthema’s ‘Het hernieuwde verlangen naar traditie en identiteit’ en ‘Verschuivende opvattingen over religie en cultuur’.

Looptijd: september 2023 – september 2024, met een mogelijk vervolg tot en met 2025.