Het Meertens Instituut onderzoekt en documenteert taal en cultuur in Nederland en Nederlandse taal en cultuur in de wereld. Centraal staan de verschijnselen die het alledaagse leven in onze samenleving vormgeven.

Trilbil en Duivelsdrek heeft een tweede druk! Het nieuwjaarsboek van 2022, geschreven door onder meer volksverhaalonderzoeker Theo Meder, bevat 17 oude Groninger sprookjes van Trijntje Soldaats en haar toehoorders. Uitgegeven naar het handschrift waarin ze origineel opgetekend waren.

Onderzoeksproject Wie is de trol? is afgerond en nu te spelen als educatieve game! Beoordeel echte reacties op een bericht van NU.nl. Wat valt er onder ‘vrijheid van meningsuiting’ en wanneer gaat een reactie te ver?

De Canon van Amsterdam, die over de geschiedenis van de stad gaat, wordt herzien! Er zal met een andere blik naar de versie uit 2005 gekeken worden. Hiervoor is een speciale commissie benoemd.

Vijf jaar geleden eiste het monstertruckdrama in Haaksbergen drie levens en 28 zwaargewonden. Herdenken van het ongeluk gebeurt niet officieel, maar dat is begrijpelijk volgens rituelenonderzoeker Irene Stengs.

Het koeientaalonderzoek van Leonie Cornips krijgt internationaal ook veel aandacht. Recent besprak ze in Agriland Ierland en met ABC Australië wat haar onderzoek al heeft opgeleverd.

In Wateringen hebben ze een bijzondere oplossing bedacht voor het gebrek aan animo tijdens carnaval: je hoeft niet verkleed te komen.

Hoe breng je geesteswetenschappelijk onderzoek – in al haar facetten – in kaart? Tom Heerschop, artist in residence van het Meertens Instituut, waagde zich in het afgelopen jaar aan een antwoord op deze vraag. Hij sprak met medewerkers en liet zich inspireren door de archiefwetenschap en de collecties van het instituut. Het leidde tot het participatieve kunstwerk Tussenruimte, een landkaart-annex-levend archief van 520 vellen groot.

In hoeverre trekt taal zich iets aan van landsgrenzen? Moet taal natuurlijk zijn of kan taal ook bedacht worden? En is de interactie tussen dier en mens ook taal? Zomaar een greep uit de vragen die in het Meertens nieuwjaarsboek van dit jaar worden beantwoord. In Grenze(n)loze taal: een veelzijdige blik op taalvariatie storten 19 wetenschappers zich op uiteenlopende ‘talige’ grenzen en grenzeloosheid.

Hoe klinkt een verdwijnend dialect? Pieter van Reenen, gastonderzoeker linguïstiek en taalvariatie bij het Meertens Instituut, doet al meer dan 50 jaar taalonderzoek. Zijn werk is tot op de dag van vandaag van belang voor het behoud van oude dialecten uit Nederland en Vlaanderen.

Hoe kunnen historische Nederlandse kookboeken ons helpen om in de toekomst duurzamer te koken? Ying-Tzu Lin, nieuwe Meertens-NIAS fellow, onderzoekt hoe de recepten uit deze boeken ons inzicht kunnen geven in gezondere en milieuvriendelijkere eetpatronen.

In onze nieuwe podcast Dat smaakt naar Meertens nemen podcastmakers Michiel van de Weerthof en Lot Broos je samen met onze onderzoekers mee op een zoektocht naar antwoorden op veelgestelde taal- en cultuurvragen vanuit de samenleving. De tweede aflevering gaat over complotverhalen en is vanaf nu te beluisteren.

Een goed gesprek voer je thuis of in de kroeg, maar niet zo gauw online. Dat komt bijvoorbeeld doordat mensen online niet altijd even goed naar elkaar luisteren en vooral hun eigen mening willen verkondigen. Cedric Waterschoot wil hier verandering in brengen met hulp van kunstmatige intelligentie. Hij ontwikkelde een computermodel dat constructieve bijdragen kan herkennen.