Anansi Symposium

Wist u dat Anansi-verhalen tot de Top Tien van meest populaire volksverhalen in Nederland horen? Op 15 juni organiseerde het DOC Volksverhaal van het Meertens Instituut in samenwerking met het project Anansi Masters en het KITLV een symposium over de spin Anansi. Lees hier een verslag van het symposium.

Anansi: een verhaal van migratie

verslag van het symposium door Larissa Hageman 

"Het was niet alleen een dag over verhalen, maar ook een dag met veel verhalen." Zo beschreef prof. dr. Birgit Meyer, die de slotdiscussie leidde, het symposium over Anansi dat op 15 juni in het Meertens Instituut gehouden werd.

Op deze dag had Anansi zijn web over het Instituut gesponnen, waar onderzoekers, vertellers en geïnteresseerden bijeen waren gekomen om de trickster vanuit verschillende hoeken te belichten. Er werd gesproken over wie Anansi nu is en hoe hij zo verspreid is geraakt, over de bronnen en de orale traditie, de vertelcultuur en performance, maar ook de visualisatie van Anansi.

Tijdens het symposium kwam het wetenschappelijk onderzoek naar de Anansi-traditie ter sprake. Daarbij stond vooral de kwestie van het onderzoek naar geschreven bronnen en de orale cultuur centraal. Er zijn weinig oude geschreven bronnen over de Anansi-traditie, en ook de mondelinge overlevering is niet altijd goed toegankelijk geweest. In haar voordracht vertelde dr. Rose Mary Allen over de mondelinge cultuur van de Afro-Curaçaoënaars en over het onderscheid tussen wat in het publieke domein en in het private domein werd verteld; niet alles was voor blanke oren bestemd. Birgit Meyer zag een connectie tussen 'overlevering' en 'overleven', en ze pleitte ervoor om de "Anansi-verhalen als een levende traditie te gaan zien die voortdurend in beweging is."

Verder  werd er gesproken over de kenmerken van Anansi verhalen. Het is een specifiek genre dat niet alleen gekenmerkt wordt door de veranderlijkheid maar ook door de ambiguïteit van Anansi zelf, iets wat weer gekoppeld kan worden aan de visualisatie van de trickster-spin. Hij is een mens/dier en een mens/geest die karakteristieken in zichzelf verenigt die een mens niet kan verenigen. Er is nooit een volledige identificatie met Anansi mogelijk.

Toch was het belangrijkste van het symposium wel de verhalen over Anansi die door de eeuwen heen verteld werden. Anansi is immers een spin die zich overal kan aanpassen, of dat nu in Afrika, Suriname, de Antillen of in de Amsterdamse Bijlmer is en dat weerspiegelt zich in de vele vertellingen.

Bezoek voor een uitgebreid verslag met foto's de website van Theo Meder.

Het programma kunt u hier nalezen.