Call for papers Congres Werkgroep Zeventiende Eeuw
Op zaterdag 24 augustus 2013 vindt in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag het congres De zingende Nederlanden plaats. Het congres biedt een podium voor lezingen van (cultuur)historici, kunsthistorici, muziek- en theaterwetenschappers, etnologen en letterkundigen rond de centrale vraagstelling: hoe functioneerden liederen als emotionerende, identiteitsvormende en opiniërende media?
De zingende Nederlanden: actualiteit, identiteit en emotie in de vroegmoderne liedcultuur
In de afgelopen decennia zijn de reikwijdte en variatie in de Noord- en Zuid-Nederlandse liedcultuur in tal van bibliografische, editiewetenschappelijke en digitale projecten gedetailleerd en grondig in kaart gebracht. Op het komende congres van de Werkgroep Zeventiende Eeuw willen we gevestigde en beginnende collega’s uitnodigen om op dat eerder gedane werk voort te bouwen. Het congres biedt een podium voor lezingen van (cultuur)historici, kunsthistorici, muziek- en theaterwetenschappers, etnologen en letterkundigen rond de centrale vraagstelling: hoe functioneerden liederen als emotionerende, identiteitsvormende en opiniërende media?
De drie invalshoeken actualiteit, identiteit en emotie zijn gekozen met het oog op de speciale functionaliteit van het lied. Zingen in groepsverband kan identiteiten, emoties en opinies tot uitdrukking brengen en versterken. Liederen hadden door hun multimediale karakter, door hun verwevenheid met toneel en schilderkunst en door hun bruikbaarheid in huiskamers, theaters, kroegen, kerken en op kermissen en marktpleinen ook een veel groter verspreidingspotentieel dan andere media. Hoe is de opiniërende, emotionerende en identiteitsvormende functie van het lied in de vroegmoderne Nederlanden ingezet om bevolkingsgroepen een stem te geven en te mobiliseren? Hoe kon juist het lied nieuws en opinies zo razendsnel, en zonder onderscheid naar leeftijd, gender of sociale klasse verspreiden? En hoe functioneerden liedteksten en melodieën als bemiddelaars van opinies, emoties en identiteiten?
De spreektijd voor lezingen is 20 minuten. Ook voorstellen voor thematische panels van drie papers zijn zeer welkom. De voertaal van het congres is Nederlands, maar presentaties in het Engels, Frans en Duits zijn ook welkom. Abstracts (max. 200 woorden) kunnen worden ingediend tot uiterlijk 1 mei 2013 bij Els Stronks, e.stronks@uu.nl.
Het congres wordt samen met de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag en het Meertens Instituut (Amsterdam) georganiseerd. De Koninklijke Bibliotheek en de Huygenstentoonstelling die in 2013 in de Grote Kerk van Den Haag gehouden wordt, vormen het decor van dit congres. De dag zal worden afgesloten met een kort concert in de Grote Kerk.
Een belangrijk instrument bij het onderzoek naar het lied is de Liederenbank, waarmee tradities, repertoires en receptie-patronen te detecteren zijn. De afgelopen jaren zijn de zoekmogelijkheden van deze databank uitgebreid in het kader van het project Dutch Songs Online: liedteksten, maar ook andere dan liedteksten voor zover die al door de Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren gedigitaliseerd zijn, worden meer en meer full text doorzoekbaar. In mei 2013 zal de congrescommissie voor hen die geïnteresseerd zijn als spreker aan het congres deel te nemen een workshop organiseren waarin de (nieuwe) zoekmogelijkheden van de Liederenbank gedemonstreerd en zelf geprobeerd kunnen worden. De workshop biedt zo gelegenheid voorbereidend werk te doen voor het congres. Meer informatie over de datum, de locatie en het volledige programma van deze workshop volgt; geïnteresseerden wordt al wel verzocht zich aan te melden bij Els Stronks.
De congrescommissie,
Maartje De Wilde (Universiteit van Amsterdam/Universiteit Antwerpen), m.dewilde2@uva.nl; Louis Grijp (Meertens Instituut/Universiteit Utrecht); Roeland Harms (Universiteit Utrecht/Universiteit Nijmegen); Marc Jacobs (FARO/Vrije Universiteit Brussel); Paul Knevel (Universiteit van Amsterdam); Ad Leerintveld (Koninklijke Bibliotheek), ad.leerintveld@kb.nl; Benjamin Roberts (onafhankelijk onderzoeker); Herman Roodenburg (Meertens Instituut/VU); Els Stronks (Universiteit Utrecht), e.stronks@uu.nl; Natascha Veldhorst (Universiteit Nijmegen); Johan Verberckmoes (KU Leuven)