Bloggen over wetenschap

Op 30 januari vond op het Meertens Instituut het Symposium voor Wetenschapsbloggers plaats, georganiseerd door Marc van Oostendorp, Jona Lendering, Hermen Visser en Marten van der Meulen. Verschillende wetenschappers deelden hun persoonlijke ervaringen. Na afloop werd nagedacht over manieren van financiering en gezamenlijke initiatieven. 

door Mathilde Jansen

Roy Meijer is de eerste spreker vanmiddag. Hij is adviseur wetenschapscommunicatie aan de TU Delft en mede-oprichter van Sci Com NL en Wetenschapper 2.0. Hij blogt al lange tijd om de wetenschappers aan zijn universiteit van de juiste adviezen te kunnen voorzien. Toch merkt hij dat voor de meeste wetenschappers de drempel  te hoogt ligt om te bloggen. In plaats daarvan kiezen zij er vaker voor om hun kennis te delen via LinkedIn. Dat is laagdrempelig, een veilige omgeving want je deelt je kennis alleen met jouw connecties en er is geen verplichting om heel frequent informatie te delen. De TU Delft heeft inmiddels een nieuwe manier gevonden om aan outreach te doen: via Stories of Science. Voor het schrijven van deze verhalen over het Delftse onderzoek worden speciale storytellers ingehuurd. Wetenschappers delen deze verhalen op LinkedIn: ‘het nieuwe bloggen’ aldus Meijer.

Jona Lendring houdt zich sinds 1994 bezig met wetenschapscommunicatie. Hij schrijft veel blogs over de oudheid, onder de naam Mainzer Beobachter, maar verdient zijn geld met het geven van cursussen en het organiseren van reizen. Hij blogt omdat er te veel mensen zijn die denken dat wetenschap ‘ook maar een mening is’. Juist die sceptici wil hij van de juiste informatie te voorzien, en hun twijfel serieus nemen. Volgens Lendring is het van groot belang om lezersreacties te beantwoorden, anders werkt je blog contraproductief. Een andere belangrijke boodschap die hij zijn medebloggers vandaag mee wil geven is de volgende: het publiek erkent de grenzen tussen de academische specialismen niet. Het heeft dus geen zin om gespecialiseerd eigen onderzoek te presenteren in een blog. Het publiek is niet specifiek geïnteresseerd in archeologie, maar wil meer weten over de oudheid. Dat is dus ook wat Lendring doet in zijn blog. Want wetenschapscommunicatie begint bij het publiek.

Een blog, een boek of een podcast?

Suze Zijlstra is historicus aan de Universiteit Leiden en mede-oprichter van het blog Over de Muur. Het blog ontstond twee jaar geleden toen Trump in de VS de verkiezingen won. In die tijd ontstond bij een clubje historici frustratie over het feit dat zo veel Amerikanen een beperkt beeld hebben van de geschiedenis. Niet alleen Amerikanen, maar ook Nederlanders, waaronder politici, hebben een ‘selectief beeld’. Denk maar aan een begrip als 'VOC-mentaliteit' dat vooral positief wordt ingekleurd. Volgens Zeijlstra kun je als wetenschapper een blog goed gebruiken om je visie op een onderwerp scherper te krijgen. Tegelijkertijd kost bloggen tijd, energie en geld, en is het nog steeds minder prestigieus dan een peer-reviewed artikel. Of is er een kentering gaande?

Sander Ruys is oprichter van Maven Publishing en heeft vanmiddag tips voor wetenschappers die hun blogs om willen zetten naar een boek, of anderszins een non-fictieboek willen schrijven. Daarbij moet je je altijd de vraag stellen: is dit wel een boek? Sommigen gaan hierbij de fout in door een te lang artikel of een te lang visitekaartje als boekidee aan te dragen.

Karin van Boogaert en Hermen Visser hebben tips bij het maken van een podcast, weer een ander middel voor wetenschapscommunicatie. Daarbij is het altijd raadzaam om goed te weten wie je publiek is. Een podcast mag niet te lang zijn, het liefst zo’n 30 minuten, de duur van de gemiddelde treinrit in de Randstad.

Hoog bezoek

Aan het eind van de dag is er ‘hoog bezoek’ van minister Van Engelshoven: stiekem is het wetenschapsjournalist Maarten Keulemans, die de aanwezige wetenschappers een zak geld belooft voor het maken van blogs, boeken, podcasts en andere manieren van wetenschapscommunicatie. Dat is stof voor discussie. Aan de ene kant gaan er stemmen op voor een hogere waardering in de academische wereld voor blogs, zodat wetenschappers het niet in hun vrije tijd hoeven te doen. Anderzijds is men bang voor de invoering van selectiecriteria als er een financieringsprogramma zou komen vanuit NWO. En het mooie van bloggen is nu juist de laagdrempeligheid ervan: ‘laat duizend bloemen bloeien’ zoals een van de aanwezigen het verwoordt. Een spreuk die nog lang nagalmt.

Foto's: Simone Wolff

Verder lezen?

Lees ook het blog van Marc van Oostendorp op Neerlandistiek of volg de bloggende wetenschappers van dit symposium op Twitter: #wetenschapsbloggers19

Dit artikel is verschenen in de digitale nieuwsbrief van het Meertens Instituut. Ook abonnee worden? Klik hier.