Inger Leemans en Joris Oddens hebben een subsidie ontvangen van het Fonds Staatsman Thorbecke. Met deze subsidie, die ca. 200.000 euro bedraagt, kan Oddens zijn onderzoek naar de geschiedenis van petities de komende jaren verder uitbouwen. Het nieuwe project, getiteld ‘Een oorspronkelijk Nederlandsche uitvinding?’ De Nederlandse houding ten aanzien van petities in vergelijkend Europees perspectief, wordt ondergebracht bij NL-Lab. NL-Lab is een cross-disciplinaire onderzoeksgroep van het KNAW HuC. Leemans en Oddens zijn bij deze onderzoeksgroep werkzaam als respectievelijk hoofdonderzoeker en senior onderzoeker. Het nieuwe project past goed bij de doelstellingen van NL-Lab, dat zich richt op de studie van Nederlandse cultuur en identiteit in heden en verleden.
Denken over petities
In een eerder project heeft Oddens onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de theorie en praktijk van petities in het Nederlandse revolutietijdvak (1780-1830). Dit nieuwe project beoogt te komen tot een geschiedenis van het denken over petities in Nederland over een langere periode, die zich uitstrekt van de Nederlandse onafhankelijkheid tot de huidige tijd. De focus van dit onderzoek ligt op de denkbeelden die ten aanzien van petities leefden en leven bij Nederlandse politici en politiek commentatoren. Hoe hebben zij geoordeeld over de toelaatbaarheid, de wenselijkheid en het nut van dit politieke instrument? Waar mogelijk worden ook de beweegredenen van de petitionarissen in ogenschouw genomen.
Het project vormt hiermee in bredere zin een onderzoek naar de waarde die in Nederland door burgers en overheden is toegekend aan politieke inspraak. In het onderzoek zal onder meer gebruik worden gemaakt van petities, pamfletten, verhandelingen, overheidspublicaties en verslagen van parlementsdebatten en constitutiecommissies. Het project heeft ook een comparatief perspectief. De Nederlandse situatie zal steeds worden vergeleken met die in andere Europese landen, Frankrijk en Engeland in het bijzonder. Het project stelt zo de vraag of de Nederlandse omgang met petities kan worden gezien als, zoals Thorbecke eens sarcastisch opmerkte over de petitiepraktijk van de Tweede Kamer, ‘een oorspronkelijk Nederlandsche uitvinding’.
Het Fonds Staatsman Thorbecke
Het Fonds Staatsman Thorbecke heeft tot doel de kennis omtrent het leven, werk en gedachtegoed van Johan Rudolf Thorbecke (1798-1872), staatsman en een van de grondleggers van de Nederlandse parlementaire democratie, te bevorderen. Projecten gaan in op vakgebieden waarop Thorbecke zich als politicus en geleerde heeft onderscheiden. De KNAW financiert de subsidies van het Programma Fonds Staatsman Thorbecke uit een schenking en de nalatenschap van Willem Thorbecke (1920-2014). De subsidies worden toegekend door een interdisciplinaire wetenschappelijke commissie. Met de subsidies worden ervaren onderzoekers in staat gesteld om, onder supervisie van de aanvrager, een eigen onderzoek op te zetten en uit te voeren.
Foto: Slotmanifestatie volkspetitionnement tegen de kruisraketten, 1985, Wikimedia Commons
