April 2021: Een land in rituele verwarring

De jaarkalender van rituelen ligt overhoop: geen paasvuur, traditionele Koningsdag of suikerfeest. En wel een Dodenherdenking, maar zonder publiek. Irene Stengs, bijzonder hoogleraar antropologie van ritueel en populaire cultuur aan de Vrije Universiteit en werkzaam als onderzoeker aan het Meertens Instituut, onderzoekt rituelen en populaire cultuur. Hoe kijkt zij, aan de vooravond van Koningsdag 2021, naar een land in rituele verwarring?

"Mijn blik is gericht op de dynamiek van rituelen en het ontstaan van het erfgoed van de toekomst. Dat gebeurt waar we bij staan, rituelen en erfgoed staan niet vast, maar zijn in beweging." Een voorbeeld? "De ampul die is gebruikt bij de eerste vaccinatie in Venlo is nu al te zien als ‘corona-erfgoed’ in het medisch museum Boerhaave in Leiden."

In het gesprek met het Nederlands Dagblad maakt Stengs korte metten met begrippen als 'Wij Nederlanders' en 'onze volksaard'. Een veel betere verklaring voor het succes van tradities is 'de Wet van Stengs': "Als tradities en rituelen er eenmaal zijn, neigen ze naar uitbreiding en vergroting. Media en sociale media spelen hierbij een grote rol."

Lees verder in het Nederlands Dagblad.

Beeld: Janssen Vaccin, Persfoto's Rijksmuseum Boerhaave