Populariteit voornamen nu tot 1790 terug te vinden in Nederlandse Voornamenbank

Wie de populariteit van zijn voornaam vanaf 1790 wil weten, kan terecht bij de vernieuwde Nederlandse Voornamenbank. Het Meertens Instituut publiceert voornamen nu vanaf 1790 in de databank.

Vóór de update bevatte de Nederlandse Voornamenbank reeds informatie over meer dan 440.000 voornamen vanaf 1880. Deze gegevens waren gebaseerd op de Basisregistratie Personen. Door de voornamen van bruid en bruidegom uit historische trouwakten te analyseren kan de populariteit van een voornaam nu voor de belangrijkste namen al vanaf 1790 getoond worden. Er is geen ander land in de wereld waarvoor voornaampopulariteit over een periode van meer dan twee eeuwen online te vinden is.

Trouwakten
Voor de uitbreiding heeft het Meertens Instituut gebruikgemaakt van historische trouwakten, waar de voornaam van de bruid en bruidegom op is vermeld. Deze trouwakten, die sinds 1811 worden geregistreerd, zijn digitaal beschikbaar en door het Centraal Bureau voor Genealogie gepubliceerd op wiewaswie.nl. Omdat het bruidspaar in de oudste trouwakten veelal geboren is voor 1790 kan de voornaampopulariteit vanaf dat jaar bepaald worden.

Modenamen laat verschijnsel in Nederland
In de negentiende eeuw waren de voornamen traditioneel, ze werden door vernoeming van generatie op generatie doorgegeven. Veranderingen in voorkeuren gingen toen langzaam, maar aan het einde van de 19e eeuw beginnen bij de protestanten de traditionele namen aan terrein te verliezen, bij de katholieken duurde dat nog tot de jaren vijftig van de vorige eeuw. Waar in andere landen modenamen in de 19e eeuw niet ongebruikelijk waren (zoals Victoria in Engeland), kwamen die in Nederland nog niet voor. Pas in de twintigste eeuw werd het aanvankelijk mode om roepnamen van grootouders bij de burgerlijke stand op te geven, met Nelly, Annie en Willy, maar na 1950 braken de modenamen zoals Yvonne, Ingrid, Astrid, Robert en Martin door, tot nu Noah, Lucas, Julia en Mila. Opmerkelijk is dat katholieke jongens in de 19e eeuw Maria nog niet als tweede of derde naam kregen. Die mode kwam later, was pas in de jaren vijftig van de vorige eeuw massaal en is inmiddels verlaten.

2.500 namen in de vergetelheid geraakt
De populariteit van een voornaam wordt om privacy redenen alleen getoond als er voldoende mensen zijn die de naam dragen. Dat is het geval voor 17.800 voornamen. Daarvan wordt voor 4.700 namen de populariteit over de hele periode 1790-2017 getoond, want dat zijn klassiekers zoals Grietje, Maria, Johannes, Willem. Er zijn daarnaast 2.500 voornamen die na 1880 vrijwel niet meer gegeven werden zoals Garrijt en Lijsbet, waarvoor de populariteit alleen tussen 1790 en 1880 wordt getoond. Ten slotte zijn er 10.600 meer recente modenamen waarvan de populariteit na 1880 wordt gegeven.

Naast populariteit kan voor 10.000 voornamen uitleg over de betekenis worden gevonden, terwijl de geografische verspreiding van de geboorteplaats per naam wordt gegeven voor de huidige bevolking. De Nederlandse Voornamenbank is nu ook in het Engels beschikbaar, behalve de Nederlandse naamsverklaring.

Zelf een naam opzoeken? Ga hier naar de Nederlandse Voornamenbank.