December 2023: Kerst verkozen boven Sinterklaas in Limburg?
De afspraak is: eerst de boot van Sinterklaas, dan de boom die bij het kerstfeest hoort. Toch begint kerst elk jaar iets vroeger, ziet ook Peter Jan Margry. Dat komt door de ontkerkelijking en de pietendiscussie, vertelt hij aan de Limburger.
Kerst begint steeds eerder, zegt Margry van het Meertens Instituut, het instituut voor Nederlandse taal en cultuur: ”We hebben al decennia een competitie tussen kerst en sinterklaas, waarbij de mensen, die de sinttraditie in ere willen houden, vasthielden aan het grote taboe: verwijzingen naar de kerst vóór het sinterklaasfeest. Maar rond sinterklaas is de laatste jaren een stevige discussie gevoerd. Voor de middenstand en de horeca was het moeilijk om aan sinterklaas vorm te geven. De piet is omstreden en werd uit de etalages van de Bijenkorf gehaald. En al zijn er geen zwarte pieten meer, ook de roetveegpiet en zelfs de gewone piet zijn nog beladen. Er is daardoor een grote terughoudendheid en ongemakkelijkheid ontstaan. Het sintfeest is afgebouwd. Het kerstfeest is in de loop der jaren sterk ontdaan van de christelijke connotaties. Kerst is een neutraal familiefeest geworden, een sociaal event. Dat spreekt vrijwel iedereen aan. Nederland wordt steeds internationaler, met expats, grote aantallen buitenlandse studenten en migranten. Het kerstfeest is een fit all geworden. Sinterklaas is specifiek, vanuit de Nederlandse tradities, met surprises en gedichtjes, waar een buitenlander zich minder snel toe verhoudt. De commercie kan zich nu gedurende langere tijd focussen op beide feesten. Dan krijg je dat die zich eerder dan vroeger gaat richten op de kerst.”
Door corona voorkeur voor kerst
De coronapandemie heeft ook een steentje bijgedragen, stelt Margry. “Het was een versterking van de ontwikkelingen die al gaande waren. We zijn tijdens de lockdowns gedwongen binnenshuis te blijven. Er waren ook geen intochten met sinterklaas. Dan krijg je dat mensen binnenshuis meer versieringen aanbrengen om toch een warm gevoel te krijgen, in die koude, donkere dagen.” Moeten we dan maar stoppen met Sinterklaas en alleen kerst vieren? Margry denkt dat het zo’n vaart nog niet zal lopen: “Sinterklaas is als familiefeest nog wel bestendig. Maar het zal veel minder gaan plaatsvinden in de publieke ruimte, vanwege die discussies. We zullen weinig sint en piet meer zien op die plekken. Het grappige is dat ik steeds vaker hoor dat het aantal kerstmannen juist aan het toenemen is. Dat is een teken aan de wand.”
Lees het volledige artikel in de Limburger (voor abonnees, 6 december 2023).
