Januari 2024: Marokkaanse straattaal

Marokkaans-Nederlandse jongeren worden er in de samenleving continu op gewezen dat zij van Marokkaanse komaf zijn en dan is het stoer om een eigen taaltje te ontwikkelen, zegt Khalid Mourigh, straattaalonderzoeker, in het AD. Dat is straattaal geworden.

Mensen denken vaak dat Marokkaans-Nederlandse jongeren met een accent praten omdat ze niet goed Nederlands hebben leren spreken. Ze doen dat juist expres om hun identiteit uit te drukken, zegt Mourigh. Wat Mourigh opvalt, is dat de jongeren van Marokkaanse afkomst die straattaal spreken, een lange ‘z’ gebruiken. ‘zzze gaan’, ‘zzze doen’, ‘ik zzzweer het je’. “In het Marokkaans-Arabisch heb je anders dan in het Nederlands onderscheid tussen lange en korte medeklinkers. En in het Nederlands heb je dan weer korte en lange klinkers. Er is een verschil tussen ‘zak’ en ‘zaak’ en ‘mak’ en ‘maak’. Dat heb je in het Marokkaans niet. Dus je ziet bij die jongeren dat het onderscheid tussen lange en korte klinkers soms samenvalt. ‘Ik mak’ in plaats van ‘ik maak’.”

Straattaal in Gouda

Mourigh onderzocht staattaal in Gouda omdat tien procent van de inwoners van Marokkaanse komaf is, dat is het hoogste percentage van Nederland. Daarnaast wonen de Marokkanen gecentreerd in Gouda, en zetten ze zich af tegen andere straattalen die in de grote stad gesproken worden. “Marokkanen zijn een opvallende groep in de samenleving. Er wordt altijd over Marokkanen gepraat, maar tegelijkertijd is het geen hechte groep zonder sterke identiteit. De onderlinge verhoudingen zijn moeilijk, de een is Berbers en de ander Arabisch. Dat zie je terug aan de taal. Maar tegelijkertijd word je er in de samenleving wel steeds op gewezen dat je Marokkaan bent. Dan is het stoer om een eigen taaltje te ontwikkelen en het is makkelijk om het accent van je taal toe te passen in het Nederlands. Dan heb je een taalvariant en zo creëer je een eigen identiteit. Zo vormt zich een nieuwe groep van Marokkaanse Nederlanders, en alle andere jongeren die dat stoer vinden, kunnen dat taaltje ook overnemen,” aldus Mourigh. 

Invloed op de kwaliteit van het Nederlands

Wat sommige jongeren nog moeilijk vinden is het schakelen tussen straattaal en standaardtaal. In sommige situaties kun je geen straattaal gebruiken. “Het is echt niet erg om een Marokkaans accent te hebben of straattaal-woorden te gebruiken, dat is nu eenmaal jongerentaal,” zegt Mourigh. “Dat kun je heel goed onderling gebruiken, maar je moet wel goed kunnen schakelen naar de formele stijl. Veel mensen maken zich zorgen over straattaal, omdat steeds meer jongeren het gebruiken en het zich snel verspreidt op scholen. Het wordt overal gebruikt. Ik zeg altijd tegen docenten dat het normaal is dat straattaal gebruikt wordt. Maar, jongeren moeten dus wel leren schakelen naar de formele stijl. Dat begint al bij een sollicitatie voor een stage. Daar kun je je niet zeggen, ‘ik vind die stage wel lauw’. Sommige jongeren weten dat niet, dat dat niet kan. Daar moeten we met elkaar hard aan werken.”

Lees het artikel in het AD (voor abonnees, 2 januari 2024).