Januari 2024: “Jong eleerd is old edaone.”

Jonge kinderen spreken nauwelijks dialect. In de Achterhoek moet daar verandering in komen met behulp van het educatiepakket Plat veur Potwottels. Positief, zo vindt taalwetenschapper Leonie Cornips: “Kinderen die al vroeg dialect aanleren, zijn later beter in begrijpend lezen.”

Het educatiepakket Plat veur Potwottels is bedoeld voor kinderen van twee tot vijf jaar oud. Voorlees- en doeboekjes, knutselmateriaal, een grote zoekplaatposter en speciaal ontwikkelde liedjes moeten de streektaal een impuls geven. Juist bij jonge kinderen is het cruciaal om de regionale taal te gebruiken. Leonie Cornips zegt daarover dat ze op peuterspeelzalen vaak in het Standaardnederlands spreken, “En kinderen op die jonge leeftijd voelen dan feilloos aan dat dat belangrijker is dan dialect. Wat je aanleert tussen 0 en 4 jaar is cruciaal voor taalontwikkeling. Wanneer de kindjes getroost worden of even alleen met de leidster zijn, wordt meestal wél de regionale taal toegepast.” 

Een meertalige opvoeding kent alleen maar voordelen. Bij een onderzoek naar kinderen in Limburg stelt Cornips: “Degenen die Limburgs spreken, scoren gemiddeld bij de Cito-toets in groep 4 hoger op begrijpend lezen en spelling dan degenen die niet met dialect in aanraking komen.” Een tweetalige opvoeding wordt dus aanbevolen. “In de jaren tachtig werd verondersteld dat dialect in de opvoeding taalachterstanden zou veroorzaken, maar inmiddels wordt daar binnen de taalwetenschap anders over gedacht.”

Cornips gaat de pilot van Plat veur Potwottels in de Achterhoek volgen en onderzoekt later met het CBS of het percentage dialectgebruikers zal stijgen. In de achterhoek spreekt 35% in dialect. Streektaalfunctionaris Marije Stomps gaat ervanuit dat dit percentage zal stijgen: “We willen de zoadjes planten bij de kinderen om later plat te praoten. Jong eleerd is old edaone.”

Lees het volledige artikel in de Telegraaf of het Friesch Dagblad (voor abonnees, 17 januari 2024).