April 2024: “Mariaverering blijft sterk”

Op tweede paasdag trok een reliek van de heilige Bernadette Soubirous uit Lourdes in processie door Maastricht. Het is een toonbeeld van de Mariaverering die sterk blijft, zegt Peter Jan Margry, etnoloog, in NRC.

Het reliek van de heilige Bernadette gaat op tour langs de zeven bisdommen van Nederland. De tour start in Maastricht. Bij de Onze Lieve Vrouwenkerk staat een glazen kist met een glimmende reliekenhouder met daarin een stukje van het lichaam van de heilige Bernadette Soubirous. En er zijn meer relieken uit Lourdes overgekomen. Ook een steen uit de grot waar Maria in 1858 voor het eenvoudige, boerenmeisje zou zijn verschenen, en heilig water uit de bron die Bernadette op aanwijzing van de Heilige Maagd liet ontspringen.

Mariaverering

“Het reizende reliek is vooral iets van de laatste jaren”, zegt Margry. “Het past in een soort missioneringsoffensief van de katholieke kerk. Het instituut boet aan populariteit in. Bij heiligen is dat een stuk minder en de Mariaverering blijft helemaal sterk.” De reliekenverering hoort bij het katholieke geloof, zegt Margry. “Het katholieke geloof had altijd al een mystieke en een instrumentele kant. Het hecht ook aan afbeeldingen en directe verwijzingen naar God en heiligen. Tot martelaren, die stierven voor het geloof, en andere heiligen werd en wordt gebeden, omdat mensen denken dat ze een bemiddelaarsrol kunnen vervullen naar God. Tastbare resten van die martelaren en andere heiligen helpen daarbij.” Maria is daarbij de uitzondering: “Maria is als heilige moeder de primus inter pares onder de heiligen”, zegt Margry. “Van haar bestaan weinig of geen relieken, al beweren sommige kerken dat ze haar haren of moedermelk bewaren. Die status van Maria maakt dat ook wordt gebeden tot iemand voor wie zij zou zijn verschenen en die haar boodschappen zou hebben doorgekregen, zoals de later heiligverklaarde Bernadette en haar relieken.”

Lees het artikel in NRC (voor abonnees, 1 april 2024).