September 2024: “Dagboeken tonen een verborgen deel van de werkelijkheid”
Joris van Casteren stuitte op het Nederlands Dagboekenarchief van het Meertens Instituut gevuld met dagboeken van honderden gewone mensen. Vijf jaar lang stortte de schrijver zich op de enorme hoeveelheid geschriften en schreef er een boek over: De mensheid zal nog van mij horen.
Het boek past in het oeuvre van Van Casteren, die in zijn werk graag het leven van ‘gewone’ mensen uitpluist. Zijn literaire non-fictie ademt een gevoel voor het tragikomische dat ook kan schuren. In een interview met Trouw (7 september) vertelt Van Casteren hoe dagboeken de gewone mens de échte geschiedenis schrijft: “De egodocumenten die we nu hebben tonen het microniveau. Dit archief is daar een fantastisch voorbeeld van. Je ziet dat al die grote ontwikkelingen mensen in veel gevallen geen bal interesseren. Geschiedschrijving is wat mensen wérkelijk doen, beleven en denken.” Dat idee heeft Van Casteren van de Italiaanse schrijver Saverio Tutino, die in 1984 het eerste dagboekarchief oprichtte in Arezzo. Hij zei dat “dagboeken van gewone mensen een beeld van de werkelijkheid geven dat normaal gesproken verborgen blijft en meer het ware leven tonen dan de officiële geschiedschrijving. Ik denk dat hij gelijk heeft,” voegt Van Casteren toe in NRC (6 september).
Dagboeken van ‘modelburgers’
Van Casteren heeft zich laten inspireren door de gewone mens. “De meesten zijn modelburgers met gekkigheden, zoals we die allemaal wel hebben. Maar er zitten een paar extreme gevallen tussen.” Niet elk dagboek wat Van Casteren gelezen heeft, heeft het boek gehaald. En ook niet elk dagboekfragment. “Soms heb ik bewust iets weggelaten. Als ik dit opschrijf, vindt niemand jullie meer sympathiek, dacht ik weleens. Ze moeten toch een soort helden blijven,” besluit Van Casteren.
In een interview met VPRO Boeken (8 september) vertelt Van Casteren meer over zijn boek.
Enthousiast geworden? De Volkskrant (voor abonnees, 29 augustus) deelt een voorpublicatie.
Heel enthousiast geworden? Het boek is te koop in de boekhandel.
Joris van Casteren
De mensheid zal nog van mij horen
Stemmen uit het dagboekarchief
De Bezige Bij; 352 blz. € 24,99