Februari 2025: Koeientaalonderzoek in de BBC!

Sociolinguïst Leonie Cornips staat tegenwoordig meer bekend als taalkundige voor koeien. Haar fascinerende onderzoek heeft nu ook de BBC bereikt!

Cornips is al lang onder de indruk van de verschillende persoonlijkheden van individuele koeien. Later las ze een essay van een filosoof (Eva Meijer) die zich afvroeg waarom taalkundigen nooit dieren bestuderen. Cornips voelde dat koeien de intelligentie en sociale gewoonten hadden om goede onderzoeksonderwerpen te zijn voor een taalkundige. Als Nederlandse wist ze ook dat ze culturele iconen waren in een land met een passie voor kaas. Dus richtte Cornips haar professionele vaardigheden op koeien.

Taal is niet uitsluitend menselijk

Eerst waren haar collega’s sceptisch. Taal, zeggen veel taalkundigen, is immers wat ons menselijk maakt. Dieren kunnen knorren, blaffen of tsjirpen, maar ze bezitten niets dat als taal geldt. Cornips gebruikt haar onderzoek met melkkoeien om dit idee te weerleggen. “Het probleem is dat mensen geen duidelijk idee hebben over taal,” zegt ze. “Als ze het over taal hebben, verwijzen ze altijd naar wat er uit de mond komt.” Haar onderzoek heeft haar juist geleerd dat taal beter begrepen kan worden als een samenwerking tussen stem, lichaam en omgeving. “Ik merk bij koeien dat het lichaam een instrument is om de ander te leren kennen,” zegt ze. Omdat ze dit inziet, spreekt Cornips minder over “taal” en meer over “taalpraktijken”.

Geduld met koeien

Zonder geduld en aandacht, zegt Cornips, zou je nooit de taal van de koe kunnen waarnemen. Geduld blijkt ook cruciaal te zijn wanneer koeien met elkaar communiceren. Als een moeder haar kalf roept, duurt het soms 60 seconden voordat het kalf reageert. De tussenliggende ruimte wordt gevuld met lichamelijke gebaren. Daarbij gebruiken koeien hun omgeving in de communicatie. Koeien, zo stelt Cornips, ontwikkelen verschillende taalpraktijken – bijna zoals dialecten – waarbij de betekenis afhangt van de vorm van hun omgeving.

Cornips hoopt dat taalkunde een hulpmiddel kan zijn om andere houdingen te stimuleren. “Mijn belangrijkste doel,” zegt ze, ”is om anderen te laten zien dat je met andere ogen naar een gedomesticeerd dier kunt kijken.”

Lees het hele artikel van de BBC (in het Engels, 6 februari 2025).