April 2025: Zjzo praat ik niet op sjchool!
“Een laboratoriumsituatie, ideaal om goed onderzoek te doen”, zegt Khalid Mourigh over Gouda, waar hij onderzoek deed naar de Marokkaans-Nederlandse straattaal. Daarover schreef hij het boek Denkend aan Hollands, dat onlangs verschenen is.
De taal van de straat in Gouda kent vooral Marokkaanse invloeden, en minder invloeden uit het Sranantongo, wat in Nederlandse straattaal veel voorkomt. Dat is volgens jongeren in Gouda een ‘stadse taal’. Bijna 10 procent van de Gouwenaars is van Marokkaanse origine. De perfecte plek dus voor een studie naar de Marokkaans-Nederlandse straattaal, besloot Khalid Mourigh. “Er zijn bijna geen andere etnische minderheden. Het is bijna een laboratoriumsituatie. Je kunt zo heel goed onderzoeken wat de Marokkanen met het Nederlands doen”, zegt Mourigh.
Marokkaanse invloeden in Gouda
Anekdotes van zijn veldwerk in Gouda, analyses en zijn eigen perspectief op de Nederlandse taal, heeft hij verwerkt in zijn onlangs verschenen boek, Denkend aan Hollands. Typisch voor het Marokkaanse accent in het Nederlands is dat de s een sj wordt. Vooral als die s voor de klanken g, n, m en l staat. ‘School’ wordt ‘sjchool’ en ‘sla’ wordt ‘sjla’, legt Mourigh uit. Het opvallendste in Gouda is volgens Mourigh dat de jongeren deze klank ook doorzetten bij de z. ‘Zo’ wordt dan bijvoorbeeld ‘zjzo’. Met het uitspreken van de woorden op die manier hoor je bij de groep, verklaart Mourigh. “Taal is identiteit en het wordt de norm binnen zo’n groep.” Een ander voorbeeld van de straattaal is het, foutief, gebruik van lidwoorden en aanwijzende voornaamwoorden (die, dat, deze). Deze zijn voor meertalige kinderen sowieso lastiger om te leren, maar worden onderling vaak expres fout gezegd.
Het onderzoek in Gouda is al even geleden, maar blijft volgens Mourigh nog steeds relevant. Het Marokkaanse accent en die specifieke woorden hoort hij nog steeds om zich heen. Of de Marokkaans-Nederlandse straattaal de komende jaren blijft bestaan? Dat ligt aan het politieke klimaat, zegt Mourigh. “Als tussen de groepen de scheiding zo sterk blijft, dan heeft het wel een kans.”
Lees het artikel in het AD (13 april 2025).