Augustus 2025: Madurodam en Miniatürk

In Turkije staat Miniatürk, een miniatuurpark geïnspireerd op Madurodam. Zulke parken vertellen een verhaal over een land – maar minstens zo interessant is wat er níet wordt getoond. “Elk miniatuurpark kiest welke locaties een plek krijgen, en sluit daarmee andere plekken uit.”

In Trouw bespreken Ayşenur Korkmaz en Ernst van den Hemel hun onderzoeksproject MAKEBELIEF, dat de verbeelding van themaparken zoals Miniatürk en Madurodam onder de loep neemt. De keuze om bepaalde plekken niet te laten zien, is een vorm van ideologie, zegt Korkmaz. “Wat hier mist, is het erfgoed van inwoners van het Ottomaanse Rijk die niet soen-nitisch en niet moslim zijn”, vertelt Korkmaz. Er zijn wel tempels, een klooster, een synagoge en verschillende kerken te zien, maar dat zijn veelal oude Romeinse of Byzantijnse kerken – niet de kerken die daadwerkelijk gebruikt werden door Ottomaanse Grieken en Armenen, legt ze uit. Madurodam heeft ook geen miniatuur moskee. Van den Hemel benadrukt dat plekken als Madurodam interessant zijn omdat daar verbeeld wordt wat als typisch Nederlands gezien wordt. In die context is het dus opvallend dat islamitisch erfgoed ontbreekt.

Van den Hemel concludeert dat miniatuurparken in het algemeen een versimpelde versie van de geschiedenis vertellen. “Verandering, conflict en diversiteit worden achterwege gelaten. In plaats daarvan zien we een schattige verbeelding van de meerderheidscultuur. Dat maakt miniatuurparken in landen als Turkije, Israël en Nederland populair, maar ook problematisch.” Korkmaz ziet dat ook. “Als je je alleen maar richt op plezier voor de meerderheid, dan leer je niet van de geschiedenis. Het verdoezelt de donkere kanten en brengt versimpelde nationale glorie aan de man als consumptieproduct.”

Lees het hele artikel in Trouw (22 augustus 2025).