Activiteiten Nederlandse Etnologie

De afdeling Nederlandse Etnologie was betrokken bij de organisatie van diverse internationale congressen en workshops. De afdeling haalde twee congressen naar Nederland: het 28e congres van de International Society for Contemporary Legend Research en de 40e International Ballad Conference van de Kommission für Volksdichtung. Daarnaast werden er vijf workshops georganiseerd waaronder Politics of Belonging: Engaging Citizenship, Community and the Body (Amsterdam), Texts, Images and Screen Media (Amsterdam) en Perspectives for Computational Musicology (Amsterdam). Verder werden 2 wetenschappelijke boeken en 24 wetenschappelijke artikelen gepubliceerd en 43 wetenschappelijke lezingen gehouden.

Op 4 oktober promoveerde Peter van Kranenburg op zijn studie A Computational Approach to Content-Based Retrieval of Folk Song Melodies en op 5 november Marjolein Efting Dijkstra op The Animal Substitute: An Ethnological Perspective on the Origin of Image-Making and Art. Twee databanken werden gelanceerd: Wederopbouwboerderijen in Nederland en Beschermheiligen in Nederland.

Veel werk werd ook verzet in het Documentatie- en Onderzoekscentrum van het Nederlandse Lied en het Documentatie- en Onderzoekscentrum Volksverhaal. De Nederlandse Liederenbank werd uitgebreid met diverse projecten, zoals Dutch Songs On Line (digitalisering van 100.000 liedteksten i.s.m. de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren). Het project Speelmuziek betreft de digitalisering van muzieknotatie uit speelmanshandschriften. Deze zijn nu te onderzoeken middels de melodieënzoekmachine waarvan in 2010 het prototype werd opgeleverd als eindresultaat van het WITCHCRAFT-project. Dit wordt nu verder ontwikkeld in het WITCHCRAFT+- project zodat de applicatie breed inzetbaar wordt. Dankzij de gehonoreerde CLARIN-aanvraag Curating the Dutch Song Database zal de Liederenbank worden aangepast aan de contemporaine eisen en wensen van standaarden en protocollen.

Voor het DOC Volksverhaal is de Volksverhalenbank (ruim 40.000 verhalen) verrijkt met nieuwe data en metadata. Binnenkort zal deze database via CLARIN geschikt worden gemaakt voor opname in een grotere taaldatabase. Een bijzonder moment was de verschijning van het boek Verhalen van stad en streek. Sagen en legenden in Nederland, geschreven door Willem de Blécourt, Jurjen van der Kooij, Ruben A. Koman en Theo Meder. Daarmee werd het project Communities Claiming Tales afgerond.

Op 23 juli 2010 is Ate Doornbosch op 84-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats Schiedam. Doornbosch verwierf nationale bekendheid met zijn radioprogramma Onder de groene linde (1957-1993). Het Meertens Instituut, waar Doornbosch vanaf 1966 werkzaam was, bewaart zijn collectie van 5000 veldopnamen van liederen uit de mondelinge overlevering.

In december kwam het nieuwjaarsboekje Gelukkig Nieuwjaar uit, geschreven door Eveline Doelman. Eveline Doelman doet onderzoek naar historische feestcultuur. Haar belangstelling richt zich in het bijzonder op veranderingen in de expressie van identiteiten in feestrituelen.

Publikaties

Wetenschappelijke artikelen in tijdschriften

Balkenhol, M. (2010). The Changing Aesthetics of Savagery. Slavery, Belonging, and Post-Colonial Melancholia in the Netherlands. Etnofoor, 71-89.
Blécourt, W. de (2010). “Met bloed uwen naem van onder op dit perkament zetten”. Duivelsverhalen in de schriftelijke en mondelinge overlevering. Volkskunde, 111, 19-39.
Blécourt, W. de (2010). “Zoals de grootmoeders het hun kleinkinderen vertelden”. Witterycks Volksvertelsels in context’. Biekorf, 110, 257-281.
Blécourt, W. de (2010). Fairy Grandmothers: Images of Storytelling Events in Nineteenth-century Germany. Relief. Revue électronique de la littérature franÃ§aise , 174-197.
Blécourt, W. de (2010). Witchcraft –Discourse and Disappearance: Württemberg and the Dutch Documentation. Magic, Ritual, and Witchcraft, 103-107.
Cornips, L. & Stengs, I.L. (2010). Regionale identiteit: het belang van het lokale voor de beleving van wie we zijn. Idee: wetenschappelijk tijdschrift D66, 31(5), 10-13.
Koman, R.A. (2010). De bok der zonde. Satanisch ritueel misbruik in de orthodox-protestantse vertelcultuur. Volkskunde, 111, 41-56.
Meder, T. & Illes, F. (2010). Anansi comes to Holland; the trickster spider as a dynamic icon of ethnic identity. Quotidian. Dutch Journal for the Study of Everyday Life, 2(1), 20-63.
Meder, T. (2010). From a Dutch Folktale Database towards an International Folktale Database. Fabula, 51(1-2), 6-22.
Meder, T. (2010). The Hunt for Winnie the Puma: Wild Animals in a Civilized Dutch Environment. Contemporary Legend, 10, 95-127.
Meder, T. (2010). Volkscultuur en identiteit: het volksverhaal als icoon van de lokale gemeenschap. Levend Erfgoed, 7(2), 14-21.
Roodenburg, H.W. (2010). Over habitus en de codes van ‘honnÃªteté’. De wereld van de achttiende-eeuwse adel verkend. De Achttiende Eeuw, 42(1).
Stengs, I.L. (2010). ‘Echt Andre’. Belichaming en beleving van ruige authenticiteit onder Andre Hazesfans. Sociologie, 6((2)), 50-70.

Wetenschappelijke hoofdstukken in boeken

Dibbits, H.C. (2010). Pronken as Practice. Material Culture in The Netherlands, 1650-1800. In E.C. Rittersma (Ed.), Luxury in the Low Countries. Miscellaneous Reflections on Netherlandish Material Culture, 1500 to the Present (pp. 137-158). Brussel: Pharo Publishing.
Grijp, L.P. (2010). Selling Songs: Dutch results and Experiments. In T. Widmaier & E. John (Eds.), From Wunderhorn to the Internet: Perspectives on Conceptions of Folk Song and the Editing of Traditional songs (B.A.S.I.S., 6) (pp. 234-245). Trier: Wissenschaftlicher Verlag Trier.
Grijp, L.P. (2010). Levensbericht John Henry van der Meer. In E. Bouma (Ed.), Levensberichten en Herdenkingen 2010 (pp. 104-108). Amsterdam: Koninklijke Akademie van Wetenschappen.
Kranenburg, P. van & Tzanetakis, G. (2010). A Computational Approach to the Modeling and Employment of Cognitive Units of Folk Song Melodies Using Audio Recordings. In Proceedings of the 11th International Conference on Music Perception and Cognition (pp. 794-797). Seattle.
Margry, P.J. (2010). Ein Fest der Fans. Der Kult um Jim Morrison auf dem Friedhof PÃ¨re Lachaise in Paris. In Ruth-E. Mohrmann (Ed.), Alternative Spiritualität heute (pp. 113-139). Münster: Waxmann.
Roodenburg, H.W. (2010). ‘Beweeglijkheid’ embodied: on the corporeal and sensory dimensions of a famous emotion term. In S. Dickey & H. Roodenburg (Eds.), The Passions in the Arts of the Early Modern Netherlands (Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 60) (pp. 303-314). Zwolle: Waanders.
Roodenburg, H.W. (2010). ‘Si vis me flere…’ On preachers, passions and pathos in eighteenth-century Europe. In J. Dijkstra, J. Kroesen & Y. Kuiper (Eds.), Myths, Martyrs and Modernity: Studies in the History of Religions in Honour of Jan Bremmer (pp. 609-628). Leiden: Brill.
Roodenburg, H.W. (2010). Elegant Dutch? The reception of Castiglione’s ‘Cortegiano’ in seventeenth-century Netherlands. In M. Calaresu, F. de Vivo & J.P. Rubies (Eds.), Exploring Cultural History: Essays in Honour of Peter Burke (pp. 265-286). London: Ashgate.
Roodenburg, H.W. & Dickey, S. (2010). Introduction: The Motions of the Mind. In S. Dickey & H. Roodenburg (Eds.), The Passions in the Arts of the Early Modern Netherlands (Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 60) (pp. 7-16). Zwolle: Waanders.
Roodenburg, H.W. (2011). Two incorporatory regimes: on corsets, dancing and habitus in early modern Europe. In A. Hartmann (Ed.), Die Macht der Dinge. Festschrift für Ruth-E. Mohrmann (pp. 279-290). Münster: Waxmann.
Stengs, I.L. (2010). Public Practices of Commemorative Mourning: Ritualized Space. Politicized Space, Mediated Space (Three cases from the Netherlands). In P Post & A.L. Molendijk (Eds.), In: Holy ground: Reinventing Ritual Space in Modern Western Culture (pp. 119-143). Leuven: Peeters.

Boeken en boekredactie

Blécourt, W. de, Koman, R.A., Kooi, J. van der & Meder, T. (2010). Verhalen van Stad en Streek: Sagen en Legenden in Nederland. Amsterdam: Bert Bakker.
Doelman, E. (2010). Gelukkig Nieuwjaar (Nieuwjaarsuitgaven van het Meertens Instituut). Amsterdam: Amsterdam University Press.
Meder, T. & Wilmink, W. (2010). De Beatrijs. Een middeleeuws Maria-mirakel (Bulkboek literaire klassieken, 3). Den Haag: Knippenberg.
Roodenburg, H.W. (2010). Anthropologists, Historians and the Pulse of the Archive. Amsterdam: VU University.
Roodenburg, H.W. & Dickey, S. (Eds.). (2010). The Passions in the Arts of the Early Modern Netherlands. Zwolle: Waanders.

Congressen en workshops

In 2010 zijn de volgende bijeenkomsten (mede-)georganiseerd door de onderzoeksgroep:

Politics of Belonging. Engaging Citizenship, Community, and the Body, Meertens Instituut, Amsterdam (2010, april 1).
Material and Consumer Culture Network. ESSHC Conference: Gent (2010, april 15).
Workshop Neighborhood Research. Meertens Instituut: Amsterdam (2010, april 22).
Seminar: Tales of Two Cities (and other neighborhood stories). Meertens Instituut: Amsterdam (2010, juni 18).
Perspectives on Contemporary Legend. International Society for Contemporary Legend Research Twenty-eighth International Conference, Meertens Instituut, Amsterdam, The Netherlands (2010, juni 28 – juli 1).
Symposium: Texts, Images and Screen Media. Interdisciplinary Approaches in the Study of Media, Religion and Culture. VU Institute for the study of religion, culture and society, VISOR: (2010, juni 30).
International Ballad Conference 2010. Meertens Instituut, Amsterdam/ Terschelling (2010, juli 05 – 2010, juli 09).
Consumer Culture and Economic Change. ICHS: Amsterdam (2010, augustus 22).
Symposion Perspectives for Computational Musicology. Meertens Instituut, Amsterdam (2010, oktober 5).
Monthly Seminar religion, media and body/heritage dynamics.
Het brein in beeld. Najaarsbijeenkomst Werkgroep Visuele Cultuur, UvA Amsterdam.

Onderwijs

BA/MA cursus

Grijp, L.P. (2010). Contrafactuur. BA-cursus, Universiteit Utrecht (2010, november 16 – 2011, januari 27).
Grijp, L.P. (2010). Music Information Retrieval corpus Vlam. MA-cursus, Universiteit Utrecht (2010, mei 01 – 2010, juli 31).
Grijp, L.P. & Wennekes, E. (2010). Nederlandse Muziek- en Liedcultuur. BA-cursus, Universiteit Utrecht (2010, september 01 – 2010, oktober 31).
Meyer, B. & Balkenhol, M. (2010). Introductie in de Antropologie. Universiteit van Amsterdam (2010, januari 28 – 2010, maart 18).
Roodenburg, H.W. (2010). Pasts in the Present, dl. II. cursus Afdeling Sociale en Culturele Antropologie: Vrije Universiteit (2010, november 01 – 2011, januari 17).
Stengs, I.L. & Veenis, M. (2010). Regionale Module Culturele Antropologie “Antropologie van Europa”. Universiteit van Amsterdam
Stengs, I.L. (2010). Werkgroep BAscripties Culturele Antropologie. Universiteit van Amsterdam

Gastlezing in BA/MA of PhD cursus

Balkenhol, M. (2010). Slavernij en verbeelde gemeenschap. Vrije Universiteit, Amsterdam: (2010, februari 17).
Elpers, S.M. (2010). Frau Antje bringt Holland. Hogeschool van Amsterdam/Hogeschool voor Economische Studies, International Business and Languages, BA/MA: Amsterdam (2010, april 21).
Elpers, S.M. (2010). Oral History. Vrije Universiteit Amsterdam, Historische Antropologie, BA: Amsterdam (2010, december 02).
Grijp, L.P. (2010). Music in the Dutch Golden Age. Gastcollege in reeks Dutch golden Age: Utrecht (2010, maart 23).
Grijp, L.P. (2010). Zingend onder de groene linde. Gastcollege in reeks Een muzikale wereldreis: Universiteit Utrecht (2010, oktober 23).
Kranenburg, P. van (2010). On Modeling Relations Between Melodies. Utrecht summerschool for Music Information Retrieval (PhD): (2010, augustus 02).
Kranenburg, P. van (2010). On Modelling Relations bewteen Melodies. SIKS PhD Course Research Methods and Methodology for IKS: (2010, november 24).
Meder, T. (2010). Erfgoed met een kleine e: volksverhalen in Nederland. Algemene Cultuurwetenschap, Geschiedenis en Media Studies van de Erasmus Universiteit Rotterdam: Meertens Instituut, Amsterdam (2010, maart 03).
Meder, T. (2010). Introductie op het DOC Volksverhaal en de Nederlandse Volksverhalenbank. Religiestudies, Vrije Universiteit, Amsterdam: Meertens Instituut, Amsterdam (2010, oktober 14).
Meder, T. (2010). Volksverhalen en jeugdliteratuur: intertekstualiteit en intermedialiteit. Jeugdliteratuur: Universiteit van Amsterdam (2010, oktober 20).
Roodenburg, H.W. (2010). Gastcollege afd. geschiedenis Vrije Universiteit: Historische Antropologie en Religie-onderzoek.
Roodenburg, H.W. (2010). Gastcollege afd. geschiedenis Vrije Universiteit: Religie en Emotiegeschiedenis.

Redacties

Onderzoekers van Nederlandse Etnologie waren betrokken als (gast)-redacteur bij de volgende tijdschriften:

Apparence(s).
Cultural and Social History.
De Achttiende Eeuw
Ethnologia Europaea
Fabula
Fieldwork in Religion
Intersections. Yearbook for Early Modern Studies
Levend Erfgoed
Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek
Quotidian. Dutch Journal for the Study of Everyday Life
SIEF Newsletter
Studies in the Netherlandish Art and Culture
The Senses and Society
Volkskunde. Driemaandelijks tijdschrift voor de studie van de volkscultuur
Yearbook for Liturgical and Ritual Studies