Nieuw onderkomen voor Meertenscollecties en bibliotheek

De afgelopen maanden stonden bij de afdeling Collecties in het teken van de verhuizing. De boeken, tijdschriften en collecties konden niet allemaal mee naar de binnenstad. Toch heeft nu alles nieuw onderdak gekregen.

door Mathilde Jansen

Voor de bibliotheekafdeling van het Meertens Instituut had de verhuizing naar de binnenstad grote gevolgen. Slechts een deel van de collectie kon ondergebracht worden op de zolder van het Bushuis, die nu dienstdoet als bibliotheek en leeszaal. Het merendeel van de collectie zal de komende maanden worden verhuisd naar het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), dat deel uitmaakt van het nieuwe Humanties Cluster. Daar zijn de klimaatomstandigheden optimaal.

Lidy Jansen is coördinator bibliotheek en archief bij het Meertens Instituut, en was de afgelopen maanden verantwoordelijk voor de verhuizing van de papieren collecties van het instituut. Dat zijn niet alleen bibliotheekboeken en tijdschriften, vertelt Jansen, “Maar ook grote dialectkaarten (zie: Kaartenbank), allerlei collecties zoals de Collectie Pim Fortuyn, dagboeken van het Nederlands Dagboekarchief en de papieren vragenlijsten die het Meertens Instituut sinds 1931 verstuurt.”

Cultureel erfgoed

Ongeveer de helft van de boeken en tijdschriften (circa 1200 strekkende meter) is inmiddels gehuisvest op de zolder van het Bushuis, samen met een deel van de bibliotheek van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING). Hoe is die selectie eigenlijk tot stand gekomen? Jansen: “We hebben gekeken naar de relevantie voor het lopend onderzoek. Daarbij hebben we ons gebaseerd op de aanschafcijfers van de laatste tien jaar, uiteraard in overleg met de onderzoekers. Van de tijdschriften hebben we de lopende abonnementen meegenomen. Van de heemkundetijdschriften alleen de laatste jaargang, omdat we anders 300 meter aan kastruimte extra nodig hadden gehad.”

De andere helft van de bibliotheekcollectie staat klaar om verhuisd te worden naar het IISG. Net als kaarten en ander groot materiaal. “We zijn maanden bezig geweest om dat allemaal goed in te pakken. De kaarten zijn zo ingepakt dat ze straks compacter kunnen worden opgeslagen. De inhoud van de kaartenbakken is verpakt in zuurvrije dozen en komt straks bij het archief. Overigens worden de kaartenbakken van Voskuil in zijn geheel verhuisd. Ze zijn uitgeroepen tot cultureel erfgoed en krijgen daarom een ereplaats in het IISG.”

Strenge klimaateisen

De reden dat het overgrote deel van de collectie naar het IISG gaat is niet alleen ruimtegebrek, maar vooral ook de speciale klimaateisen die gesteld worden aan de collecties die het Meertens Instituut in zijn bezit heeft. Op de Joan Muyskenweg werden de luchtvochtigheid en de temperatuur gereguleerd. In het IISG voldoen alle ruimtes aan de klimaateisen.

Alleen de audiocollectie blijft voorlopig op de Joan Muyskenweg, waar nu alleen nog het archief van de rechtbank gevestigd is. Jansen: “De originele geluidsdragers van de audiocollectie staan in een aparte klimaatkamer met nog weer iets andere klimaateisen. Dat is een heel kleine cel waarvan de rechtbank geen last heeft, dus we zijn overeengekomen dat dat daar in ieder geval de komende tijd mag blijven staan.” Overigens is het audiomateriaal allemaal gedigitaliseerd, dus dat blijft gewoon beschikbaar voor onderzoek.

Rondneuzen

Jansen kijkt tevreden terug op de hele verhuizing. “We hebben niets hoeven afstoten. Alles heeft een nieuw onderdak gekregen.” Het enige nadeel is dat er af en toe door het bibliotheekpersoneel heen en weer gependeld zal moeten worden tussen het Bushuis en het IISG. Voor bezoekers betekent dit dat ze weliswaar nog alle materialen in kunnen zien, maar dat de snelheid waarmee het materiaal beschikbaar komt, varieert. “Boeken die zich in het IISG bevinden moeten eerst opgehaald worden door een van ons. Als bezoekers grote collecties willen raadplegen, kunnen ze die in de leeszaal van het IISG inzien.”

Een groot voordeel van de nieuwe bibliotheek is uiteraard de centrale ligging, maar ook dat bezoekers er zelf kunnen rondneuzen. Op de Joan Muyskenweg kon dat niet; daar kon je alleen boeken op aanvraag inzien in de leeszaal. Overigens moeten bezoekers nog wel een afspraak maken als ze langs willen komen, omdat het bibliotheekpersoneel niet altijd aanwezig is. “Er is een grote leeszaal met individuele leesplekken”, vertelt Jansen enthousiast. “En mensen die langdurig de collectie willen raadplegen krijgen van ons een toegangspasje.”

Medewerkers van het Humanities Cluster hebben vrij toegang tot de bibliotheek, net als UvA-medewerkers die werkzaam zijn in het Bushuis. Jansen hoopt op deze plek ook meer studenten te verwelkomen die geïnteresseerd zijn in dialecten, volksverhalen, volksliederen en naamkunde.

Wilt u de bibliotheek bezoeken? Raadpleeg hier de catalogus en maak een afspraak: http://www.meertens.knaw.nl/cms/nl/collecties/bibliotheek

Foto's gemaakt door Femke Niehof

Dit artikel is verschenen in de nieuwsbrief (oktober 2016) van het Meertens Instituut. Ook interesse in de nieuwsbrief? Klik hier voor meer informatie.