Louis Peter Grijp-lezing 2016
Wilhelmus, Wilhelmi
met de computer op zoek naar de auteur van het Nederlandse volkslied
Eerste Louis Peter Grijp-lezing
Het Wilhelmus wordt ook wel het oudste volkslied ter wereld genoemd, maar we weten niet wie het schreef. Met nieuwe computertechnieken zijn onderzoekers uit Antwerpen, Amsterdam en Utrecht een mogelijke auteur op het spoor gekomen. Het is Petrus Datheen, een zestiende-eeuwse dichter waar eeuwenlang niemand meer aan dacht, met een slechte pers. Hij is in de vaderlandse geschiedenis vooral bekend geworden als een van de hoofdpersonen uit de 18-eeuwse psalmoproer. Het waren Datheens slecht-berijmde psalmen die de gereformeerde kerk toen door betere wilde vervangen. Heeft deze Datheen goede kaarten om het auteurschap van de nationale hymne van Nederland te claimen?
In deze lezing laat Mike Kestemont zien dat met deze technieken nieuw licht geworpen kan worden op de al eeuwen openstaande vraag: wie was de auteur van het Wilhelmus?
De lezing is terug te zien via Vimeo.
Over de spreker
Mike Kestemont is onderzoeker op het gebied van de digitale tekstanalyse aan het Departement Letterkunde van de Universiteit Antwerpen. Hij is gespecialiseerd in geesteswetenschappelijk onderzoek dat met behulp van de computer wordt uitgevoerd, en heeft zijn sporen verdiend in onderzoek naar herkenning van auteursstijlen van teksten die anoniem overgeleverd zijn – zowel teksten uit de Europese middeleeuwen als uit de klassieke Oudheid. Zijn inzet is computertechnieken (Artificiële Intelligentie, vooral Deep Learning) zodanig te laten fuseren met geesteswetenschappelijk onderzoek dat vraagstukken die met traditionele methoden onoplosbaar leken, van antwoorden worden voorzien.
Nieuwjaarsboekje 2016Van wie is het Wilhelmus? Die vraag staat centraal in het gelijknamige nieuwjaarsboekje van het Meertens Instituut, dat de zoektocht naar de auteur van het Wilhelmus na de Louis Peter Grijp-lezing verder uitlicht. Onderzoekers Mike Kestemont, Els Stronks, Martine de Bruin en Tim de Winkel laten zien dat moderne computeranalyses ons een heel nieuwe richting opsturen in het onderzoek naar de herkomst van het huidige Nederlandse volkslied. De kandidaat die volgens de computer de beste papieren in huis heeft is Petrus Datheen (1531-1588), die in de achttiende eeuw nog spottend ‘dichter met de ezelsoren’ werd genoemd. Lees meer.