Maart 2024: Goede Vrijdag of Eid al-Fitr?

Elk voorjaar laait opnieuw de discussie op: zijn al die christelijke feestdagen nog wel van deze tijd? De Limburger spreekt hierover met etnoloog Peter Jan Margry. Steeds meer werkgevers, zoals de Universiteit Maastricht, bieden ‘diversiteitsverlof’ aan. Gaan we deze flexibiliteit meer zien in de toekomst?

Op dit moment hebben acht van de elf verlofdagen in Nederland een christelijke oorsprong. Maar wie weet er nog waarom we vrij zijn met Pinksteren? En waarom heb je als moslim wel vrij op tweede paasdag maar niet met Eid al-Fitr, het Suikerfeest? Werkgevers worstelen ook steeds meer met deze vraag en zijn tot een ‘diversiteitsverlof’ gekomen. Hierbij bieden bedrijven hun werknemers de mogelijkheid om officiële feestdagen – die zijn opgenomen in de cao of arbeidsvoorwaarden als vrije dag – in te wisselen voor een andere feestdag naar keuze. Zo kunnen werknemers van de Universiteit Maastricht vanaf dit jaar Goede Vrijdag inruilen voor het Suikerfeest of een andere traditie!

Onderzoeker religieuze cultuur Peter Jan Margry ziet de traditionele feestdagen nog niet zo snel verdwijnen, “al is het maar omdat er een wetswijziging voor nodig is. Maar die tweede dagen zoals Tweede Kerstdag, Tweede Paasdag, Tweede Pinksterdag, daar zou je natuurlijk wel iets mee kunnen doen. Hoe verder de samenleving van zijn christelijke wortels afdrijft, hoe meer er een roep is om diversiteit. Dus ook diversiteit in feestdagen.”  

Waar een wil is, is een weg, zegt hij. “Maar ik zie het zo gauw nog niet gebeuren. Al die feestdagen zitten in ons collectieve geheugen. En ze zijn belangrijk voor onze economie. Op Tweede Paasdag en met Pinksteren gaan veel mensen winkelen: naar de autogarage, het tuincentrum, de meubelboulevard. Allang van tevoren worden er vakanties en uitstapjes aangeboden en gepland voor die periodes. Er gaat een uitgekiende langetermijnplanning aan vooraf. Maar dat wil niet zeggen dat er nooit iets zal veranderen. Neem Hemelvaart, dat is een van die dagen waar mensen nog heel weinig mee hebben. Daar zou je dus, als daar behoefte aan is, een andere invulling aan kunnen geven.”

Margry ziet meer in een vrije keuze. Zoals de mogelijkheid die de Universiteit Maastricht haar werknemers nu biedt. “Je hoeft het niet nationaal te regelen. Wel kan elk bedrijf afzonderlijk het in de arbeidsvoorwaarden opnemen, om op die manier aan de wens van werknemers tegemoet te komen. Zelf zou ik er niet voor zijn om traditionele christelijke feestdagen in te ruilen voor nieuwe religieuze feestdagen, zoals het Suikerfeest. Om de eenvoudige reden dat religie en staat gescheiden behoren te zijn. Daarom is er wel wat voor te zeggen om bepaalde dagen facultatief te geven. Zodat mensen zelf kunnen bepalen hoe ze die willen invullen.”

Lees het volledige artikel van de Limburger (voor abonnees, 10 maart 2024).