September 2025: Herwaardering voor de natuur

Om verbinding te voelen met de natuur, hoef je niet actief de bossen in. Je kan je ook al verbonden voelen met je kamerplant. Botanie-historicus Luiza Teixeira-Costa legt uit hoe je dat doet en wat je eraan hebt.

Sinds de pandemie zijn kamerplanten populairder dan ooit, zag Luiza Teixeira-Costa, bioloog en botanie-historicus aan het Meertens Instituut. Zelfs mensen die normaal niks met planten hadden, haalden massaal pannenkoekenplanten en graslelies in huis. Dat is niet zo gek, zegt Teixeira-Costa: “We voelen ons van nature aangetrokken tot natuur. En omdat mensen zelf niet naar buiten konden, brachten we de natuur naar binnen.”

Teixeira-Costa bestudeert voor haar onderzoek uitgaven van de Flora Batava, de eerste geïllustreerde catalogus van Nederlandse planten en schimmels. Op die manier hoopt ze meer te leren over de kennis die gewone Nederlanders hadden over planten in die tijd. Onze leefomgeving is de afgelopen decennia namelijk flink veranderd. Het land is verstedelijkt en de opkomst van technologie heeft een grote impact op ons dagelijks leven. “Als gevolg daarvan zijn we in een paar generaties tijd ook heel anders gaan kijken naar de natuur.”

Waar vroeger het idee heerste dat de stad compact moest zijn, met grotere natuurgebieden buiten de stad om naartoe te gaan als uitstapje, is dat idee verschoven. We zien natuur nu als iets wat onderdeel is van het dagelijks leven. Bovendien zijn er ook veel praktische voordelen aan groen in de stad, vertelt de onderzoeker. “Planten koelen de stad, besparen energie, verbeteren veiligheid en stimuleren gemeenschapsvorming.” Met die kennis volgt ook snel een ethisch vraagstuk, legt ze uit. “Als wij profiteren van bomen, moeten we ook nadenken wat we kunnen teruggeven aan de natuur.”

Het is niet realistisch om te denken dat we massaal terug moeten keren naar het platteland of naar een wereld zonder smartphones, stelt de onderzoeker. “De uitdaging is dus: hoe integreren we natuur en techniek op een zinvolle manier?” We kunnen techniek juist gebruiken om de natuur meer te gaan waarderen. “Wie weet kunnen we dan zelfs het gat van verloren kennis een klein beetje kleiner maken.”

Lees het volledige interview in NEMO Kennislink (26 september 2025).

Lees meer over Teixeira-Costa’s onderzoek.