Activiteiten Etnologie

Op het negende congres van de International Society for Ethnology and Folklore (SIEF) in Derry (UK) verzorgde Peter Jan Margry, vice-president van SIEF de keynote lezing. Op het tweejaarlijkse ESSHC in Lissabon schaarde het door Hester Dibbits in samenwerking met Harm Nijboer en Lesley Withworth (University of Brighton) opgerichte nieuwe internationale netwerk Material and Consumer Culture zich met veertien netwerk-sessies direct bij de grotere ESSHC-netwerken.

Martine de Bruin ontving tijdens de Digitaal Erfgoed Conferentie op 9 december de Digitaal Erfgoedprijs 2008 voor haar presentatie van het project Dutch Folksongs as Musical Content.

Onderzoekers

Per 1 september heeft Herman Roodenburg zijn bijzondere leerstoel ‘Historische Antropologie van de Nederlanden’ aan de Katholieke Universiteit Leuven ingewisseld voor de bijzondere leerstoel ‘Historische Antropologie en Etnologie van Europa’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Deze nieuwe leerstoel is gevestigd bij de afdeling Sociale en Culturele Antropologie.

Mede dankzij externe financiering kon de onderzoeksgroep in 2008 worden uitgebreid met twee onderzoekers. Etnologe drs. Sophie Elpers werd op 1 januari voor acht maanden aangesteld met een beurs van VWS t.b.v. het project Boerinnen en boerendochters in de oorlog. In afwachting van mogelijke financiering van haar promotieproject over wederopbouwboerderijen en de culturele omgang met verwoesting en verlies in de Tweede Wereldoorlog verlengde het Meertens Instituut de aanstelling van Elpers met een aantal maanden.

Markus Balkenhol werd in september voor vier jaar aangesteld. Hij bereidt een proefschrift voor onder de voorlopige titel Memory Work. Trauma, Truth and Slavery in the Netherlands. Het betreft een deelproject van het internationale en multidisciplinaire NWO-project Heritage Dynamics: Politics of Authentication and Aesthetics of Persuasion in Brazil, Ghana, South Africa and the Netherlands. Dit project richt zich op de vormgeving van cultureel erfgoed in multiculturele arena’s. Hij wordt begeleid door Herman Roodenburg, die met de antropologen Birgit Meyer (Vrije Universiteit) en Mattijs van de Port (Universiteit van Amsterdam en Vrije Universiteit) het project coördineert.

Hilje van der Horst verdedigde op 10 oktober het proefschrift Materiality of Belonging: The Domestic Interiors of Turkish Migrants and their Descendants in the Netherlands, één van de twee dissertatieprojecten binnen het door Hester Dibbits gecoördineerde Meertens/Uva/NWO project Migration and Material Culture.

Kernpublikaties

Hieronder staan de belangrijkste publicaties van de onderzoeksgroep Nederlandse Etnologie. Via het submenu ‘onderzoekers’ is de totale output per onderzoeker terug te vinden.

Artikelen

• Blécourt, W. de (2008). On the Origin of Hänsel und Gretel. An excercise in the History of Fairy Tales. Fabula, 30-46.
• Elpers, S.M. (2008). Frauen bedenken – Männer beschließen. Wissen und Geschlecht beim Wiederaufbau der kriegszerstörten Bauernhöfe in den Niederlanden. In N. Langreiter e.a. (Ed.), Wissen und Geschlecht. Beiträge der 11. Arbeitstagung der Kommission für Frauen- und Geschlechterforschung der deutschen Gesellschaft für Volkskunde (Veröffentlichungen des Instituts für Europäische Ethnologie der Universität Wien, 31) 45-63). Wien: Verlag des Instituts für Europäische Ethnologie.
• Garbers, J., Wiering, F. (2008). Towards structural alignment of folk songs. Proceedings of the Ninth International Conference on Music Music Information Retrieval. Ed. J.P. Bello, E. Chew, D. Turnbull. Philadelphia. 381-386.
• Grijp, L.P. (2006). Boys and female impersonators in the Amsterdam theatre of the seventeenth century. Medieval English Theatre, 28, 131-170 (verscheen in 2008).
• Margry, P.J. (2008). Il “marketing” di Padre Pio. Strategie cappuccine e Vaticane e la coscienza religiosa collettiva. Sanctorum. Revista dell’associazione Italiana per lo studio della santità, dei culti e dell’agiografia, 5, 141-167.
• Meer, T.A.M. van der (2008). Meertens, Pieter Jacobus (1899-1985). In J. Charite & A.J.C.M. Gabriels (Eds.), Biografisch Woordenboek van Nederland – deel 6. Amsterdam: Elsevier.
• Meder, T. ‘”Welcome to Ollandistan”. PhotoShop-lore and the Growing Perception of Division between ‘Us’ and ‘Them’ in the Netherlands’, in: Susanne Hose (ed.): Minderheiten und Mehrheiten in der Erzählkultur. Bautzen 2008, p. 259-277.
• Meder, T. ‘Tales of tricks and greed and big surprises: Laymen’s views of the law in Dutch oral narrative’, in: Humor 21 (2008) 4, p. 435-454.
• Meder, T. ‘”Ostension”. Ein Ansatz zur medienvermittelten Interaktion zwischen Sage und Realität am Beispiel von Immigranten (besonders Muslimen) in den Niederlanden als den gefährlichen “Anderen”‘, in: Christoph Schmitt (ed.): Erzählkulturen im Medienwandel. Rostock 2008, p. 255-273.
• Roodenburg, H. ‘Kulturen im Gespräch’. Interview Herman Roodenburg. in Kulturen 2 (2008), pp. 19-25.
• Stengs, I.L. (2008). Modern Thai Encounters with the Sublime. The Powerful Presence of a Great King of Siam through his Portraits. Material Religion, 4(2), 160-171.
• Volk, A. (2008). Persistence and Change: Local and Global Components of Meter Induction using Inner Metric Analysis. Journal of Mathematics and Music , 2(2), 99-115.
• Volk, A., Kranenburg, P. van, Garbers, J., Wiering, F., Veltkamp, R.C. & Grijp, L.P. (2008). A manual annotation method for melodic similarity and the study of melody feature sets. In J.P. Bello, E. Chew & D. Turnbull (Eds.), Proceedings of the Ninth International Conference on Music Music Information Retrieval (pp. 101-106). Philadelphia.

Boeken

• Arts, N. & Rooijakkers, G.W.J. (2008). Florarium Temporum. Historische en archeologische achtergronden van een middeleeuwse wereldkroniek uit Eindhoven. Alphen a/d Maas: Veerhuis.
• Blécourt, W. de (Ed.). (2008). Sisters of Subversion: Histories of Women, Tales of Gender. Amsterdam: AMB Press.
• Doelman, E. & Helsloot, J.I.A. (Eds.). (2008). De kleine Olympus. Over enkele figuren uit de alledaagse mythologie. Amsterdam: KNAW Press.
• Dijk, M.B.G. van & Kuijer, H. (2008). Onder de groene linde : verhalende liederen uit de mondelinge overlevering. Verzameld door Ate Doornbosch. Deel 4. Amsterdam: KNAW Press.
• Grijp, L.P. & Willaert, F. (Eds.). (2008). De fiere nachtegaal. Het Nederlandse lied in de middeleeuwen. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Grijp, L.P. & Beersum, I. van (2008). Onder de groene linde. 163 verhalende liederen uit de mondelinge overlevering, opgenomen door Ate Doornbosch e.a./ Under the green linden. 163 Dutch Ballads from the oral tradition recorded by Ate Doornbosch a.o. (Boek + 9 cd’s + 1 dvd). Amsterdam/Hilversum: Meertens Instituut & Music and Words.
• Margry, P.J. (Ed.). (2008). Shrines and Pilgrimage in the Modern World: New Itineraries into the Sacred. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Margry, P.J. & Caspers, C. (2008). 101 Bedevaartplaatsen in Nederland. Amsterdam: Prometheus/Bert Bakker.
• Meder, T., Koman, R.A. & Rooijakkers, G.W.J. (2008). Canon met de kleine c: 50 verhalen en liederen bij de Canon van Nederland. Bedum: Profiel.
• Roodenburg, H.W. & Lehmann, A.-S. (Eds.). (2008). Body and Embodiment in Netherlandish Art (Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 58). Zwolle: Waanders.

Congressen en workshops

In 2008 zijn de volgende bijeenkomsten (mede-)georganiseerd door de onderzoeksgroep Etnologie

• Dibbits, H.C., Stengs I.L.,   & Bennis H.J. (2008). NOS workshop. Workshop ‘Een etnologische kijk op cultuur’: Utrecht (2008, mei 16).
• Dibbits, H.C., A. de Koomen en F. Grijzenhout (2008). Symposium Nostalgie of Noodzaak. 150 jaar Koninklijk Oudheidkundig Genootschap. jubileumsymposium Koninklijk Oudheidkundig Genootschap: Amsterdam (2008, november 07).
• Dibbits, H.C. & Jaffe-Schagen, J. (2008). Session Heritage and Material Culture on Display. European Social Science History Conference: Lissabon (2008, februari 26 – 2008, maart 01).
• Elpers, S.M., Haenel, D., Eickschen, S., Haverkamp, D.M. & Woosmann, M. (2008). ‘Erzähl mir vom Krieg!’ Von Alltag, Krise und Erinnerung. conferentie: Bonn (2008, oktober 24 – 2008, oktober 25).
• Elpers, S.M. & Spohn, T. (2008). Landwirtschaftliches Bauen im Nordwesten 1920-1950. conferentie: Nederlands Openluchtmuseum Arnhem (2008, april 04 – 2008, april 06).
• Grijp, L.P. (2008). Presentatiemiddag Onder de groene linde. Meertens Instituut i.s.m. RASA: Utrecht (2008, december 06).
• Grijp, L.P. (2008). Presentatie – symposium De Fiere Nachtegaal. Meertens Instituut: Amsterdam (2008, augustus 26).
• Koman, R.A. (2008). Verhalen verzamelen. Veldwerk, interviewtechnieken en verwerking: in ‘het spoor van de gebroeders Grimm’.
• Margry, P.J. (2008). Panel ‘Rituals of Mourning: Memorializing, Self, and Society’. Annual Meeting American Folklore Society: Louisville KY, USA (2008, oktober 24).
• Margry, P.J. & Eijnatten, J. van (2008). The Dynamics of Religious Reform in Church, State and Society in Northern Europe, c. 1780-c.1920. Conference Ecclesiastical and Political Reform: Meertens Instituut, Amsterdam (2008, mei 15 – 2008, mei 16).
• Margry, P.J., Stengs, I.L. en Dibbits, H.C. (2008). ‘Fairy Tale Economics: Scarcity, Risk, Choice’ Eight Meertens Ethnology Lecture, by Dorothy Noyes, Associate Professor of English and Director of the Center for Folklore Studies Ohio State University, USA (2008, december 8).
• Roodenburg, H.W., Oostendorp, M. van & Stengs, I.L. (2008). Where is Language? Where is Culture? KNAW 200: Amsterdam (2008, november 13 – 2008, november 14).
• Stengs, I.L. & Feldman, J. (2008). ‘America’ Abroad: the Good, the Bad and the Ugly. 10th Biennial EASA Conference: Ljubljana (2008, augustus 26 – 2008, augustus 29).
• Stengs, I.L. & Margry, P.J. (2008). Imagining Europe – European Imaginations. SIEF conference 2008: Derry, Northern Ireland (2008, juni 16 – 2008, juni 20).
• Stengs, I.L., Meyer, B. & Port, M vd (2008). Religion, Body and the Media Seminar. Monthly Seminar: Meertens Instituut, Amsterdam.

Onderwijs

Dibbits, H.C.

• Materiële Cultuur in Stedelijk Europa, 1500-1800, 1 februari t/m 1 september 2008,   Werkcollege Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.

Elpers, S.M.

• Filmzeit. Serminar für Volkskunde/Europäische Ethnologie, 9 december 2008, BA.   Münster.

Grijp, L.P.

• Nederlandse muziek- en liedcultuur, 4 februari t/m 3 april 2008,   Muziekwetenschap, BA. Universiteit Utrecht.
• Projectweek Gouden Eeuw, 3 april 2008, Conservatorium-Schoolmuziek, BA. Conservatorium Rotterdam.
• Music retrieval – collectie Vlam, 22 april t/m 17 juni 2008,   Muziekwetenschap, MA. Universiteit Utrecht.
• De melodieën van de Kemsche Hey-kreekel (Antwerpen 1665), 15 mei 2008,   Gastcollege Universiteit Antwerpen.
• De pastorale in de muziek, 19 november 2008, Gastcollege Rijksuniversiteit Groningen.
• Dutch Music in the Golden Age, 15 december 2008, Gastcollege Universiteit Utrecht.

Koman, R.A., Meder, T. & Rooijakkers, G.W.J.

• Canon met de kleine c, 9 oktober 2007 t/m 29 januari 2008,   MA. Etnologie, Universiteit van Amsterdam en Meertens Instituut.
• Cultuurlaboratorium: canon met de kleine c, 12 februari t/m 10 juni 2008, MA. Etnologie, Universiteit van Amsterdam en Meertens Instituut.

Roodenburg, H.W.

• Bijzondere Leerstoel Historische Antropologie van de Nederlanden, 1 januari 2001 t/m 31 augustus 2008,   MA. Departement Geschiedenis, Katholieke Universiteit Leuven,
• External examiner, 1 december 2004 t/m 31 december 2008, MA. University College London, History.
• Geschiedenis en Antropologie. Geschiedenis of Antropologie, 3 september 2008 t/m 16 oktober 2008, Vrije Universiteit Amsterdam, i.s.m. Schulte Nordholt, H.G.C. & Legêne, S..

Stengs, I.L.

• Themamodule ‘Strijd om het centrum: antropologie van de marge’, 1 februari 2008 t/m 30 juli 2008,   Culturele Antropologie, BA. Universiteit van Amsterdam.
• Feest en ritueel in de multiculturele samenleving, 6 maart 2008,   Colloquium Religiewetenschappen, BA. Universiteit Tilburg.
• Regionale module Antropologie van Europa, 1 september 2008 t/m 1 februari 2009,   Culturele Antropologie, i.s.m. Strating, A. BA. Universiteit van Amsterdam.
• Gastcollege New Public Rituals. 30 september 2008, Sociale en Culturele Antropologie, BA. Vrije Universiteit Amsterdam.
• Gastcollege. De dood in het publiek domein en nieuwe rituelen, 27 november 2008,   Culturele Antropologie, BA. Universiteit van Amsterdam.

Meertens Ethnology Lectures

De afdeling Etnologie organiseerde één lezing in het kader van de Meertens Ethnology Lectures.

• ‘Fairy Tale Economics: Scarcity, Risk, Choice’ Eight Meertens Ethnology Lecture, by Dorothy Noyes, Associate Professor of English and Director of the Center for Folklore Studies Ohio State University, USA (2008, december 8).

Redacties

Onderzoekers van Etnologie waren betrokken als (gast)-redacteur bij de volgende tijdschriften:

• Apparences. Revue electronique en ligne en Sciences Humaines et Sociales (Roodenburg)
• Cultural and Social History (Roodenburg)
• De Achttiende Eeuw (Roodenburg)
• De Heemkinderen (Rooijakkers)
• Etnofoor (Stengs)
• Fieldwork in Religion (Margry)
• Gesture (Roodenburg)
• Intersections. Yearbook for Early Modern Studies (Roodenburg)
• Kleine c. Studies over de cultuur van het dagelijks leven (Rooijakkers)
• Levend Erfgoed (Roodenburg)
• Meertens Ethnology Cahiers (Margry)
• Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek (Roodenburg)
• Newsletter SIEF (Margry)
• Noordbrabants Historisch Nieuwsblad (Rooijakkers)
• Studies in Netherlandish Art and Culture (Roodenburg)
• Van mensen en dingen (Rooijakkers)
• Vertel Eens (Koman en Meder)
• Volkskunde (Rooijakkers)

De zingende kaart