Swanenberg, prof. dr. J. (Jos)
Onderzoeker linguïstiek en taalvariatie
E-mail:
jos.swanenberg@meertens.knaw.nl
Telefoon:
Onderzoeksgroep
Linguïstiek en TaalvariatieBiografie
Jos Swanenberg (1968) is onderzoeker bij het Meertens Instituut en hoogleraar aan Tilburg University. Swanenberg studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Universiteit Utrecht en promoveerde aan de Radboud Universiteit. Bij het Meertens Instituut richt hij zich op linguïstiek en taalvariatie. Projecten waar hij zich mee bezighoudt zijn Diversiteit in Taal en Cultuur onder Jongeren en de Staat van het Nederlands. Hiervoor werkte Swanenberg bij Erfgoed Brabant als adviseur waar hij zich bezighield met dialecten en immaterieel erfgoed in Noord-Brabant.
Publicaties
- artikel in tijdschrift
- artikel in tijdschrift (populair)
- artikel in bundel
- boek (redacteur)
- wetenschappelijke lezing
- publiekslezing
2025
Piepers, J. Backus, A. & Swanenberg, J. (2025). Sociopragmatic pronouns in Limburgian: inferring speakers’ agency from self-reported automaticity, attitudes, and metalinguistic awareness. Cognitive Linguistics. Advance online publication. https://doi.org/10.1515/cog-2023-0141
Swanenberg, J. & Spotti, M. (2025). The Monolingual Campus and the Bilingual Campus: Ideological Debates on the Management of Language Diversity at Two Dutch Universities. Diversity & Inclusion Research, 2(1), Article e70011. https://doi.org/10.1002/dvr2.70010
2024
Buurke, R. Doreleijers, K. Swanenberg, J. Farasyn, M. Hilte, L. & Voeten, C. (2024). Introduction. Micro and macro variation: Diverse approaches in research on language variation and change. Taal & Tongval, 76(2), 133-139. https://doi.org/10.5117/TET2024.2.001.BUUR
Doreleijers, K. & Swanenberg, J. (2024). Non-conforming dialect and its (social) meanings: younger and older speakers’ reactions to hyperdialectisms in Brabantish. Nordic Journal of Linguistics. Advance online publication. https://doi.org/10.1017/S0332586524000088
Wiersma, S. Grondelaers, S. & Swanenberg, J. (2024). Waarom doen wij altijd doen gebruiken? Evidentie uit een beoordelingsexperiment met geschaalde oordelen en free responses. Taal & Tongval, 76(2), 237-262. https://doi.org/10.5117/TET2024.2.005.WIER
2023
Doreleijers, K. & Swanenberg, J. (2023). Hyperdialectisms revisited. Linguistics in the Netherlands, 40, 39-54. https://doi.org/10.1075/avt.00078.dor
Piepers, J. Swanenberg, J. & Backus, A. (2023). Is ‘he’ still here? Exploring the contemporary use of masculine subject pronouns for women in Dutch dialects. Linguistics in the Netherlands, 40, 194-209. https://doi.org/10.1075/avt.00087.pie
Piepers, J. Backus, A. & Swanenberg, J. (2023). ‘It’ Is Not for Everyone: Variation in Speakers’ Evaluation of Sociopragmatic Pronouns in Limburgian. Languages, 8(4). https://doi.org/10.3390/languages8040253
Doreleijers, K. Mourigh, K. & Swanenberg, J. (2023). Negotiating local in-group norms in times of globalization: Adnominal gender variation in two urban youth varieties in the Netherlands. Globe: A Journal of Language, Culture and Communication, 15, 117-143. Article 8. https://doi.org/10.54337/ojs.globe.v15i.8041
Doreleijers, K. & Swanenberg, J. (2023). Putting local dialect in the mix: Indexicality and stylization in a TikTok challenge. Language and Communication, 92, 1-14. https://doi.org/10.1016/j.langcom.2023.06.002
2008
Velde, H. V. D. Swanenberg, J. Tier, V. D. Schrier, M. & Wijngaard, T. (2008). Hoe we praten en wanneer. Brabants, 20-21.
De Tier, V. Velde, H. V. D. Schrier, M. Swanenberg, J. & Wijngaard, T. (2008). Oe praet jie? Zeeland. Tijdschrift van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 17(2), 17-25.
2022
Swanenberg, J. (2022). De dialecten van Budel, Maarheeze en Soerendonk: Limburgs of Brabants? Aa-Kroniek, 41(2), 63-75.
2025
Swanenberg, J. (2025). Grenzen aan het Limburgs: Taalvariatie, Ideologie en Politiek. In K. Doreleijers, & J. Swanenberg (Eds.), Grenze(n)loze taal: Een veelzijdige blik op taalvariatie (pp. 79-92). Uitgeverij Sterck & De Vreese.
Doreleijers, K. & Swanenberg, J. (2025). Introductie: Grenze(n)loze taal. In K. Doreleijers, & J. Swanenberg (Eds.), Grenze(n)loze taal: Een veelzijdige blik op taalvariatie (pp. 7-10). Uitgeverij Sterck & De Vreese.
2023
Cornips, L. van Craenenbroeck, J. van der Sijs, N. & Swanenberg, J. (2023). Wat riekt het hier zwallig! Geurwoorden in het Nederlands en zijn dialecten. In I. Leemans, C. Verbeek, M. van Erp, G. Dijksterhuis, A. Groot, F. Bloem, M. W. Dagnino, & J. de Groot (Eds.), Neuswijzer: Geuratlas van de Lage Landen (pp. 163-169). Boom.
2022
Swanenberg, J. (2022). Dialecten, de algemene taal en nieuwe tussenvormen: Taalgebruik in West-Brabant en de verhouding tot de taal aan gene zijde van de staatsgrens. In Jaarboek Oudheidkundige Kring 'De Ghulden Roos' Roosendaal (Vol. 82, pp. 183-199)
Swanenberg, J. (2022). Woorden voor een hark in de dialecten van Noord-Brabant: Burgerwetenschap via Facebook anno 2021. In M. van Oostendorp, & S. Wolff (Eds.), Het Dialectendoeboek: De schatkamer van 90 jaar Meertens Instituut (pp. 152-156). Uitgeverij Sterck & De Vreese.
2021
Swanenberg, J. Spotti, M. & Blommaert, J. (2021). Introduction to Language Policies and the Politics of Language Practices. In Language Policy(Netherlands) (pp. 1-5). (Language Policy(Netherlands); Vol. 28). Springer Nature. https://doi.org/10.1007/978-3-030-88723-0_1
Swanenberg, J. Kerkhoff, A. & Poelmans, P. (2021). Teachers-in-Training and the Policing of Language Variation. In Language Policy(Netherlands) (pp. 107-125). (Language Policy(Netherlands); Vol. 28). Springer Nature. https://doi.org/10.1007/978-3-030-88723-0_8
2025
Swanenberg, J. & Doreleijers, K. (Eds.) (2025). Grenze(n)loze taal: Een veelzijdige blik op taalvariatie. Uitgeverij Sterck & De Vreese.
2024
Kristel Doreleijers, Jos Swanenberg, Leonie Cornips (2024). Verantwoord labelen in de sociolinguistiek. 19-04-2024. (Sociolinguistics Circle)
Kristel Doreleijers, L. Cornips, Jos Swanenberg (2024). Verantwoord labelen in de sociolinguïstiek: Uitdagingen in de beschrijving van talige jeugdpraktijken. Sociolinguistics Circle. 19-04-2024. (Sociolinguistics Circle)
Shelley Wiersma, Jos Swanenberg, Stef Grondelaers (2024). “Ik doe nu een presentatie geven.” Over do-supportconstructies in verschillende contexten. 02-02-2024. (Grote Taaldag)
Jos Swanenberg (2025). The complexity of linguistic diversity. 25-03-2025. (European Civil Society Platform for Multiligualism)
2023
Jos Swanenberg (2023). The monolingual campus and the bilingual campus. Linguistic diversity and inequality at Dutch universities and the consequences for society. 24-03-2023. (European Civil Society Platform for Multilingualism 2023)
Joske Piepers, Jos Swanenberg, Ad Backus (2023). “En toch is het in mijn dialect normaal om dat te doen”: Over het gebruik van ‘hij’ voor vrouwen in Nederlandse dialecten. 04-02-2023. (Grote Taaldag)
Kristel Doreleijers, Jos Swanenberg, J.M. (Marjo) van Koppen (2023). Hoe acceptabel zijn hyperdialectismen?. 04-02-2023. (Grote Taaldag)
2022
Jos Swanenberg (2022). Molenaar, Mulder en Smulders. Variatie in familienamen.. 21-10-2022. (Workshop Network Naamkunde, Meertens Instituut, Amsterdam)
Kristel Doreleijers, Jos Swanenberg, J.M. (Marjo) van Koppen (2022). Are Brabantish hyperdialectisms wrong? How speakers think normatively about a language without a norm. 15-07-2022. (Sociolinguistics Symposium)
Kristel Doreleijers, Jos Swanenberg (2022). Hyperdialectismen herbekeken. 01-04-2022. (Sociolinguistics Circle 2022)
2024
Jos Swanenberg (2024). De provincie Utrecht. Het midden van Nederland. 04-04-2024. (Inspiratiesessie medewerkers Griifie van de Provincie Utrecht)
2023
Jos Swanenberg (2023). Dialect als aandachtstrekker. 22-09-2023. (Streektaalconferentie SND)
Jos Swanenberg, Wim Daniëls (2023). Wezen en waarde van het dialect. 10-09-2023. (Open Monumentendag)