Dialecten in negentiende-eeuws Amsterdam

In het project Amsterdam Time Machine werd op basis van zoveel mogelijk Amsterdamse bronnen bekeken of het mogelijk is 19 verschillende dialecten te onderscheiden in het Amsterdam van de negentiende eeuw, zoals in 1874 werd beweerd door Johan Winkler. De uitkomsten van die inventarisatie komen tijdens deze lezing aan bod.

In 1874 onderscheidde de taalkundige Johan Winkler maar liefst 19 verschillende Amsterdamse 'tongvallen', telkens gesproken in een bepaalde buurt: van het Kalverstraats, volgens Ter Gouw 'het beste en welluidendste amsterdamsch', dat 'zeer fatsoendelijk gesproken wordt en vermengd is met de fraaie expressies die de elegante wereld er op na houdt', tot het Duvelshoeks, dat 'in zijn platste platheid, doormengd [was] met tal van woorden uit de dieve- en bedelaarstaal'. Winkler had zijn informatie gekregen van de bekende historicus Jan ter Gouw.

Nicoline van der Sijs is als senior-onderzoeker verbonden aan het Meertens Instituut en hoogleraar historische taalkunde van het Nederlands aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij publiceerde diverse boeken over de herkomst van woorden en de geschiedenis van de Nederlandse taal, waaronder het Van Dale Groot Leenwoordenboek, Taal als mensenwerk en Nederlandse woorden wereldwijd. Ze is oprichter van de etymologiebank.nl en en vaste medewerker van Onze Taal.

Aanmelden via de website Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad.