Publicatiedatum: 13 maart 2019

Louis Peter Grijp-lezing over negentiende-eeuwse luistercultuur door Thomas Delpeut

Het programmeren van een concert is niet alleen een complexe muzikale, maar ook altijd een sociale aangelegenheid. Dikwijls botsen idealistische ambities van concertorganisatoren en muziekcritici met commerciële belangen en met uiteenlopende verwachtingen van een divers luisterpubliek. In deze vierde Louis Peter Grijp-lezing met de titel Belangwekkend tot het einde? Concertprogrammering en luistercultuur in het negentiende-eeuwse muziekleven bespreekt Thomas Delpeut strategieën van programmeurs in het negentiende-eeuwse Nederlandse muziekleven om het gedrag van concertbezoekers te beïnvloeden en deze aandachtig, esthetisch geïnformeerd te leren luisteren.

De repertoirekeuzes, de opbouw van de programma’s, de stilistische afstemming van de uitgevoerde muziek en het programmablaadje zelf: alle waren middelen om luisterervaringen te reguleren. Het zal blijken dat de ontwikkeling van de ‘klassieke’ muziekcultuur niet is te begrijpen zonder deze achterliggende processen te doorgronden. De lezing zal eindigen met een reflectie op mogelijke inzichten die we hieraan kunnen ontlenen voor hedendaagse historiserende uitvoeringspraktijken en voor toekomstige uitdagingen van onze concertcultuur.

Kort optreden

De lezing wordt gevolgd door een kort optreden door Marleen van Os (zang) en Lieselotte van Tol (piano). Zij brengen drie liederen ten gehore:
– Johannes Verhulst (1816-1891) — ‘By ’t Scheiden’, nr. 4, en ‘Ring’, nr. 5, op. 26 (1848, op teksten van Nicolaas Beets en Jan Pieter Heije).
– Alphons Diepenbrock (1862-1921) — ‘De Klare Dag’ (1884, op een tekst van Frederik van Eeden).
 
Over de spreker
 
Thomas Delpeut (1988) is promovendus aan de Radboud Universiteit. Hij is gespecialiseerd in negentiende-eeuwse muziekcultuur en houdt zich vooral bezig met processen van maatschappelijke betekenisgeving. Voor zijn proefschrift Leren luisteren. Concertcultuur in negentiende-eeuwse Nederlandse muzieksteden onderzoekt hij onder andere programmeringspraktijken, muziekjournalistiek en -kritiek, publieksverhoudingen, en luisterervaringen. Hij maakt tevens deel uit van de forumcommissie van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis en is bestuurslid van de Nijmeegse Stichting voor Kamermuziek.
 
Lees ook het interview met Thomas Delpeut in de Meertens Nieuwsbrief van april 2019.
 
Jaarlijkse lezing
 

De Louis Peter Grijp-lezing is een jaarlijks evenement dat wordt georganiseerd ter nagedachtenis van de in 2016 overleden onderzoeker Louis Grijp, die internationale bekendheid verwierf als onderzoeker naar Nederlandse lied- en muziekcultuur en als musicus in het gezelschap Camerata Trajectina. De lezing wordt jaarlijks op, of omtrent de dag van het Nederlandse Lied – 10 mei, de dag waarop in 1932 het Wilhelmus het Nederlandse volkslied werd – uitgesproken door een excellent onderzoeker op liedgebied.

Praktische informatie
 
Datum lezing: 10 mei 2019
Locatie: Universiteitsbibliotheek Binnenstad, Drift 27 in Utrecht
Aanvangstijd: 15.30 uur. Na afloop is er een borrel.
Aanmelden via afdeling communicatie: communicatie@meertens.knaw.nl. Toegang gratis.