Help het Meertens Instituut met het digitaliseren van informatie over dialectgebruik en volksgebruiken

Al sinds 2012 maken we dankbaar gebruik van de enthousiaste inzet van vrijwilligers die ons helpen met het toegankelijk maken van de beroemde vragenlijsten van het Meertens Instituut. Vanwege de belangrijke resultaten die al beschikbaar zijn gekomen, gaan we dit werk nu voortzetten via het platform Vele Handen, en u kunt ons daarbij nog steeds een handje helpen.

Vragenlijsten
Sinds de oprichting in 1931 is een belangrijke taak van het Meertens Instituut geweest het verzamelen van gegevens. Dit gebeurde vroeger door vragenlijsten op te sturen naar informanten verspreid over Nederland en Vlaanderen. Tegenwoordig gaat het digitaal via het zogenoemde Meertens-panel. De meeste antwoorden die informanten voor het digitale tijdperk per post naar het instituut opstuurden zijn gescand. Die antwoorden willen we nu ontsluiten, door ze te digitaliseren en doorzoekbaar te maken in een databank.

De vragenlijsten betreffen vragen over dialectgebruik, volksgebruiken en namen. Zo vroeg men de informaten bijvoorbeeld: “Hoe noemt men in uw dialect de kinderziekte bof?” En ook: “Werd in uw jeugd uw verjaardag gevierd? Hoe?” De antwoorden komen uit heel Nederland en Vlaanderen.

Wat gaan we doen?
Binnen dit project worden de handgeschreven of getypte antwoorden door de vrijwilligers overgetikt. Om u een beeld te geven: in 2017 hielpen vrijwilligers ons met het toegankelijk maken van veertien dialectvragenlijsten (uitgezonden tussen 1964 en 1998) en twee volkskundevragenlijsten (uitgezonden in 1981 en 1995). Al eerder zijn door vrijwilligers de antwoorden overgetikt van drie dialectvragenlijsten die in 1932, 1933 en 1934 uitgezonden zijn.

De vragen, de scans met de antwoorden en de overgetikte antwoorden, zullen beschikbaar worden gesteld op de website van het Meertens Instituut in de vorm van een Vragenlijstenbank, die in de loop van dit jaar wordt gelanceerd. Via de Vragenlijstenbank kan iedereen – zowel onderzoekers als het publiek – de antwoorden van informanten doorzoeken (bijvoorbeeld per plaats) en desgewenst vergelijken, en zo informatie vinden over taalgebruik en volksgebruiken in heden en verleden.

Help mee en ontsluit de taal of cultuur van uw geboorte- of woonplaats
U kunt ons helpen met het digitaliseren van de antwoorden. Op de website Vele Handen kunt u vanaf 7 juli het project 'Meertens Vragenlijsten Taal en Cultuur' vinden, waarop maar liefst 9.720  ingezonden antwoorden staan (in totaal 67.230 gescande pagina’s want ieder antwoord bestaat uit meerdere pagina's). Nadat u zich op deze website hebt aangemeld en een account hebt aangemaakt, kunt u inloggen op het Vragenlijstenproject. Hier kunt u een willekeurige vragenlijst overtikken of zelf uitkiezen welke vragen uit welke plaats u wilt overtikken. Zo kunt u allerlei informatie krijgen over het taalgebruik en de volksgebruiken in uw geboorteplaats of huidige woonplaats. U hoeft geen dialect te kennen om de antwoorden te kunnen overtikken, al kan dat soms wel helpen, vooral als een informant zijn best heeft gedaan de dialectklanken precies weer te geven door accenten op de letters te plaatsen.  

Let op: de scans van vragenlijsten zijn vanaf begin juli toegankelijk op Vele Handen. Hou onze website en social media in de gaten.