Mei 2023: Als we dieren konden verstaan

Als dieren toch konden praten… Dieren kunnen praten! Wij verstaan ze alleen nog niet. Onderzoeker Marjo van Koppen was te gast bij het wetenschapsprogramma Radio Swammerdam, om te praten over haar onderzoek naar dierentaal. Nu terug te luisteren als podcast.

De eerste vraag die we onszelf stellen wanneer we het hebben over dierentaal is: wat is taal? Daar bestaan verschillende definities voor afhankelijk van aan wie je de vraag stelt. Marjo van Koppen, neerlandica en onderzoeker mens-dier communicatie bij het Meertens Instituut pleit voor het gebruik van de term ‘mens-dier interactie’. Zo hoeven we ons niet bezig te houden met complexe definities en kunnen we focussen op hoe deze interactie in elkaar zit. Hoe zouden taalkundigen kunnen bijdragen aan het begrip van mens-dier interacties?

Van Koppen doet daarvoor onderzoek naar kat-mens interacties. In Nederland leven we veel samen met katten en is het van belang dat we onze huiskatten goed begrijpen. Dit doet Van Koppen samen met Marlou Rasenberg, door veel te observeren en te filmen. Wat voor patronen kunnen we herkennen? Hoe komen die patronen tot stand en hoe leren we wat betekenis gevende signalen zijn van katten?

Taalkundig is dit onderzoek van belang om aan te tonen hoe de interactie in elkaar zit tussen katten en mensen. Daardoor kunnen we met een nieuwe invalshoek naar menselijke interacties kijken, want ook mensen gebruiken hun lichaam in de communicatie. Maatschappelijk gezien is het nuttig om te laten zien dat dieren met ons communiceren, aldus Van Koppen, het zijn geen domme beesten maar dieren die je groeten en die met jou willen communiceren. Dit onderzoek helpt om dieren beter te begrijpen.

In deze aflevering van Radio Swammerdam van 22 mei 2023 analyseert Van Koppen een filmpje van een kat. Wist jij dat katten heel goed kunnen laten zien wat ze van je willen?