Oktober 2024: Complotverhalen

Het complotverhaal is een genre dat zo oud is als de wereld, en krijgt ook telkens een vervolg. Verhalenonderzoeker Theo Meder vertelt in aflevering 2 van de podcast Dat smaakt naar Meertens over complotverhalen. Hij bespreekt de oorsprong van deze verhalen en waarom ze zo hardnekkig zijn.

Complotverhalen zijn al zo oud als de wereld, en maken onderdeel uit van de vertelcultuur. Uit de middeleeuwen stamt bijvoorbeeld het complotverhaal van de heksen. De behoefte aan complotverhalen komt voort uit een in ons brein ingebouwd wantrouwen. Meder: “Evolutiepsychologen zeggen dat het bij de oermens al ingebakken was. Wantrouwen is volgens deze theorie een overlevingsstrategie bij een reëel gevaar. Als je in een stam merkt dat leden tegen jou zijn, is het goed als je dat op tijd doorhebt: dan kun je vluchten of vechten. Bij sommige mensen slaat dit door, zij zien patronen en verbanden die er niet zijn, maar die het wantrouwen aanwakkeren.” De aard van complotverhalen lijkt door de decennia heen wel veranderd, maar ze blijven ook vandaag de dag aanwezig.

Luister hier de tweede aflevering van Dat smaakt naar Meertens.

Lees het artikel in de Telegraaf (voor abonnees, 22 oktober 2024).