Januari 2025: Taal is voortdurend in beweging 

In de Volkskrant gaf Meertens-onderzoeker Kristel Doreleijers een interview over taalfouten, taalvariatie en jongerentaal. “Het is taal die gaat over identiteit- en groepsvorming: een codetaal waar volwassenen de nuances, uitspraak, grammatica, zinsbouw en woordvorming niet van kennen,” aldus Kristel over jongerentaal. 

Sommige mensen vinden taalvariaties al snel incorrect, maar Doreleijers pleit in de bundel Grenze(n)loze taal voor het oordeelloos bestuderen van alle voorkomende taalvariaties. Achter het gebruik van ‘die meisje’ of ‘unnenen hond’ gaat een heel universum schuil. Maar ze snapt ook heel goed waarom mensen soms zo allergisch zijn voor taalfouten: “Mensen ontlenen prestige aan taal. Als je goed bent in de standaardtaal, sta je hoger op de maatschappelijke ladder. Vooral voor oudere taalgebruikers staat verandering al snel gelijk aan verslechtering, verloedering. Wat ook meespeelt, en dat herken ik wel, is dat mensen denken: ik heb dit moeten leren, heb hier moeite voor gedaan, dus die ander moet die moeite ook maar doen.” 

Aan de andere kant is taal dynamisch, en is verandering onontkoombaar. “Taal is permanent in ontwikkeling. De regels veranderen niet zomaar en het hoeft ook helemaal niet te gebeuren. Maar dat weerhoudt sprekers er niet van om er onderling soepel mee om te gaan,” vertelt Doreleijers. Met de Volkskrant spreekt Doreleijers ook over haar proefschrift over hyperdialect onder Brabantse jongeren. Ook na haar proefschrift blijft ze jongerentaal onderzoeken: “Een belangrijk kenmerk is dat jongeren een grote registergevoeligheid hebben in hun taal. Ze weten vaak precies wanneer bepaald taalgebruik of een woordkeuze wel of niet gepast is. Hun variaties zijn zelden een kwestie van slechte taalvaardigheid, maar juist van taallenigheid. Jongeren spelen met taal, hanteren hun eigen linguïstische spelregels.”  

Meer lezen? Lees het volledige artikel in de Volkskrant (voor abonnees, 20 januari 2025).