Maart 2025: Controverse over Sneeuwwitje

Het is gevaarlijk werk: een geliefd verhaal aanpassen aan de moderne tijd. Disney ondervond het met de nieuwe film Snow White. Maar toch: sprookjes veranderen altijd.

Een latina werd gecast als “het meisje met een huid zo wit als sneeuw” en de zeven dwergen zijn computer geanimeerd. Is Disney doorgeslagen in het moderniseren van sprookjes?

Het originele sprookje

Theo Meder is volksverhalenonderzoeker en weet dat sprookjes altijd aan verandering onderhevig zijn. “Als de maatschappij verandert, verandert de moraal van het verhaal mee.” Het sprookje begon als Italiaanse tekst die werd doorverteld – mensen konden in de 17^e eeuw niet allemaal lezen – en werd zo opgetekend door de gebroeders Grimm. “In de Grimm-bundel werd de Sneeuwwitje die we herkennen vastgelegd: spiegel aan de wand, de vergiftigde appel, de glazen doodskist,” vertelt Meder. Maar die versie bevatte ook nog wat bloedvergieten. Dat werd eruit gehaald toen het verhaal voor kinderen werd geschreven en Disney plakte er nog een moraal van die tijd aan: “Hij maakte Sneeuwwitje tot de ideale vrouw van zijn tijd. Ze is gewoon een perfecte huismoeder uit de jaren 30,” aldus Meder.

Snow White redt zichzelf

Het is dus niet zo gek dat we in recentere vertellingen van Sneeuwwitje wat veranderingen aanbrengen. “Sneeuwwitje wás een passieve vrouw, die lag te wachten tot een man de boel kwam oplossen. Tegenwoordig redt ze zichzelf.” Maar geen van die eerdere aanpassingen leidde tot zoveel controverse als Snow White. Volgens Meder komt dat deels doordat Snow White niet alleen een hervertelling van een sprookje is, maar een hervertelling van Disneys klassieke animatiefilm uit 1937. “Mensen kennen dat verhaal goed. En kunnen dus gemakkelijk vergelijken.” Daarnaast zegt Meder dat sprookjes altijd achter de moraal in een maatschappij aanhobbelen. “Ze volgen veranderende waarden, maar vestigen die meestal niet.”

Lees meer in de Leeuwarder Courant (voor abonnees), NRC (voor abonnees) en het AD (19 maart 2025).