April 2024: Alles wat je wilde weten over drop

Marieke Hendriksen ontdekte dat drop helemaal niet zo Nederlands is. Ze beschrijft de geschiedenis van drop in Nederland in Het grote dropboek en geeft een interview in verschillende Noord-Hollandse dagbladen als aanleiding van haar presentatie in Naturalis op 28 april.

Wat is drop?

Het is een term voor “pastilles of snoepjes waarvan zoethout het belangrijkste ingrediënt is. In andere talen is het woord voor ‘drop’ ook het woord voor zoethout – liquorice in het Engels, réglisse in het Frans. In het Nederlands wordt het in de zeventiende eeuw nog ‘drop van zoethout’ genoemd, als in ‘druppel’ van zoethout omdat het een aftreksel is van de plant. Maar dat ‘zoethout’ valt op een gegeven moment weg,” aldus Hendriksen, kunst- en wetenschapshistoricus. Ze was geïnteresseerd in dit snoepje omdat het een medicinale geschiedenis kent, en daarna uitgroeide tot nationaal Nederlands snoepgoed. Hendriksen: “Ik ben vooral geïnteresseerd in hoe geneesmiddelen worden gebruikt om identiteit vorm te geven. Je denkt bij geneeskunde al gauw dat het idee wat goed is voor je gezondheid universeel is, maar er zitten heel veel culturele componenten aan.”

Is drop Nederlands?

Maar drop is dus geen nationaal snoepgoed. Mensen eten het ook veel in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, en Scandinavië. Het hoofdingrediënt zoethout, komt ook niet voor in deze landen, maar groeit in een warmer klimaat. Dat drop toch bekend ging staan als typisch Nederlands, komt door één man: Cornelis Nieman. Hij vertelde na de Tweede Wereldoorlog op tv hoe goed het snoepje bij de Nederlandse volksaard past, vertelt Hendriksen. “In de tijd van de wederopbouw slaat dat aan, want Nederlanders zijn dan op zoek naar iets om samen trots op te zijn.”

Het fenomeen waarbij bepaalde objecten, voedingsmiddelen of gewoonten worden gepresenteerd als typisch voor een land of regio, vaak voor commerciële doeleinden, terwijl voor die claim geen historische bewijzen bestaan, noemen historici en cultureel antropologen ‘vererfgoedisering’. Die vererfgoedisering zetten dropmakers gretig voort met bijvoorbeeld de ‘pure Nederdrop’ van Klene. Een huidige trend is seizoensdrop bijvoorbeeld, waarmee de vererfgoedisering doorgaat.

De toekomst van drop

Wanneer Hendriksen de toekomst van drop bespreekt, maakt ze de vergelijking met sigaretten – waar ook zoethout in zit. “In een krantenartikel uit 1994 fantaseerde een verslaggever erover hoe het zou zijn als stoere mannen en vrouwen een pakje drop uit hun binnenzak zouden halen in plaats van een pakje sigaretten. Dat leek toen nog ondenkbaar, maar ondertussen is drop eten veel gewoner geworden dan roken. Rookte in 1994 nog 30 procent van de Nederlanders van achttien jaar en ouder, in 2022 was dat teruggelopen naar 18,9 procent. 80 procent van de Nederlanders gaf in 2009 al aan weleens drop te eten. Dat geldt overigens vooral voor Nederland. Hier wordt minder gerookt, maar wereldwijd gaat de helft van de zoethoutproductie nog steeds naar sigaretten.”

Lees het hele artikel in het Leidsch Dagblad of Noordhollands Dagblad (voor abonnees, 26 april 2024).