101 Bedevaartplaatsen in vier jaar - Meertens Instituut

Marijke Klok en Marianne Klaver bezochten de afgelopen vier jaar alle 101 bedevaartplaatsen die beschreven staan in het boek 101 Bedevaartplaatsen in Nederland (Peter Jan Margry & Charles Caspers).

101 Bedevaartplaatsen in Nederland is een overzichtsboek, uitgegeven in het kader van het jaar van her religieus erfgoed (2008), met daarin de 101 belangrijkste bedevaartplaatsen en heiligdommen in Nederland. Het boek is een afgeleide van het onderzoeksproject “Bedevaartsplaatsen in Nederland” van het Meertens Instituut wat liep van 1993 – 2000. Dit onderzoek heeft een 4-delige boekenreeks opgeleverd met beschrijvingen van alle 660 plaatsen en een Databank Bedevaart en Bedevaartplaatsen in Nederland

Marijke Klok en Marianne Klaver vertellen in de nieuwsbrief over hun tocht: “We hebben in de afgelopen vier jaar een tocht gemaakt, die mij (Marijke) nog lang zal heugen: een tocht van ontroering, bezinning en plezier.”

Een opwelling

Marijke: “Ja, wat was mijn motivatie om deze bedevaartstocht te gaan maken? Naar mijn idee was het een opwelling. In de zomer van 2008 las ik in de Volkskrant de recensie van Kees Fens betreffende het boek 101 Bedevaartplaatsen in Nederland. Ik denk een van zijn laatste recensies; kort daarop is hij gestorven.

Mijn interesse was gewekt, ik had nog een paar boekenbonnen en heb het boek onmiddellijk aangeschaft. Al bladerend kwam de gedachte bij mij op “als ik al die plaatsen nu eens ga bezoeken”. Zoiets moet je niet alleen doen en ik wist direct welke vriendin ik zou vragen om mee te gaan. Het was duidelijk dat het een meerjarenplan zou worden, aangezien ik nog een fulltime baan had. In november 2008 ging onze tocht van start, we begonnen in Aarle-Rixtel, Esdonk, Elsendorp en Uden. Al na deze eerste dag hadden wij beiden het gevoel dat we met een bijzondere tocht bezig waren. Uiteindelijk hebben we in 42 dagen over een periode van vier jaar onze tocht in november 2012 voltooid.”

Marianne: Het zal augustus of september geweest zijn in 2008, toen mijn vriendin over de telefoon zei :”Ik heb een plan, volgens mij ben jij de enige die ervoor te porren zal zijn”. Meer heb ik niet nodig om nieuwsgierig te worden. Ze bleek het boek 101 Bedevaatplaatsen te hebben aangeschaft en stelde voor dat we die samen zouden gaan bezoeken. Geweldig idee vond ik dat. En aldus geschiedde, over een periode van bijna 4 jaar.

Een bijzondere tocht

“Ik (Marijke) ben nog opgegroeid in de traditie van het rijke roomse leven, maar wel met ouders die met twee benen op de grond stonden en vonden dat je zelf een verantwoordelijkheid had en dat die verantwoordelijkheid niet bepaald werd door de pastoor. Ook konden zij relativeren wat wij er bij de nonnen op school ingestampt kregen.

Altijd ben ik mij katholiek blijven voelen. Weliswaar zeer kritisch katholiek en ik ben geen wekelijkse kerkbezoekster, ik ben vooral geïnteresseerd in de geloofsbeleving van “gewone” mensen. Het kerkelijk instituut zegt mij absoluut niets, is voor mij volkomen onbelangrijk. Die geloofsbeleving van gewone mensen is wat je terugvindt in al die bedevaartplaatsen, waar mensen even binnenlopen in een kerk of kapelletje, zich even terugtrekken, hun nood kwijt kunnen, hun verlangens uitspreken, om hulp en kracht vragen of even rust zoeken. Dat gold niet alleen voor al die bezoekers, maar ook voor mijzelf.”

Hoogtepunten

O.L. Vrouw van de Kapelberg in Roosendaal, een kapelletje weggestopt op een industrieterrein, bijna aan de snelweg gelegen. Je moet er naar zoeken, maar veel mensen weten het te vinden. Dagelijks zijn er bezoekers.
O.L. Vrouw op de Keins in Keinse, een kapelletje langs de Westfriese dijk ten noorden van Schagen. De plaats waar we nog een heel avontuur beleefden; met de auto schuin tegen de dijk kwamen te hangen, niet meer voor of achteruit konden (een flinke sloot achter ons) en door behulpzame boeren met een tractor gered werden.
Het fantastische verhaal van O.L. Vrouw van Peys, van Troost en Hulpe in Schilberg, de kapel met de zeven voetvallen.
Naar Sint Anneke voor een manneke in Molenschot, waar ook dagelijks mensen binnen lopen.
de Heilige Karel Houben in Munstergeleen, waar het op een gewone zondag zo druk was en constant mensen in en uit liepen. Een plaats zonder poespas, maar waar je het onvoorwaardelijke geloof en vertrouwen van de mensen voelde.

Marianne: “Er zijn plaatsen geweest waar ik me ronduit onplezierig voelde, zoals bijvoorbeeld in Amsterdam, bij de Vrouwe van alle Volkeren, en in Berlicum. Ik beschouw mijzelf als een 8-mei katholiek en vind dat ik nogal hedendaags met mijn geloof bezig ben. Hoewel ik standaard bijna elke dag een rozenkrans bid en een ochtend- en avondgebed. Maar dit waren plaatsen waar ik rillingen van kreeg.”

De paar plaatsen waar Marijke een onbehaaglijk gevoel kreeg, waren op één hand te tellen en deze hoopt ze snel weer te vergeten: “Het waren duidelijk plaatsen, waar naar mijn idee niet het geloof van de mensen het belangrijkste was, maar de regels waarnaar je je had te gedragen”.

Foto onder genomen door Marijke Klok: Ã‰én van de voetvallen in Schilberg.

Meer informatie over het boek via de uitgever.

Dit artikel is verschenen in de digitale nieuwsbrief (januari 2013) van het Meertens Instituut. Ook abonnee worden? Klik hier.