Prof dr. Nicoline van der Sijs benoemd tot hoogleraar

Prof. dr. Nicoline van der Sijs (1955) is met ingang van 1 januari 2013 benoemd tot hoogleraar Historische taalkunde van het Nederlands in de digitale wereld aan de Radboud Universiteit Nijmegen. De leerstoel past in het onderzoeksprofiel van de Faculteit der Letteren op het gebied van e-humanities: onderzoek, ontwikkeling en gebruik van digitale technieken in de geesteswetenschappen.

Nicoline van der Sijs zal onderzoek verrichten naar veranderingen die de Nederlandse taal heeft doorgemaakt als gevolg van taalcontact, met gebruikmaking van moderne digitale onderzoekstechnieken. De technologie zal daarmee weer wat dieper in het letterenonderzoek doordringen. De leeropdracht omvat acht uur per week. Nicoline van der Sijs is als onderzoeker verbonden aan het Meertens Instituut (KNAW) en zal daar ook blijven werken.

Nicoline van der Sijs studeerde Slavische taal- en letterkunde met hoofdvak Russisch aan de Universiteit Utrecht en promoveerde in 2001 aan de Universiteit Leiden op onderzoek naar etymologie in het digitale tijdperk. Ze werkte onder meer als redacteur van het Russisch-Nederlands woordenboek in dienst van NWO en de Universiteit Utrecht, was redacteur bij Van Dale Lexicografie voor diverse woordenboeken en hoofdredacteur van het Etymologisch woordenboek van het Nederlands. Ze publiceerde talloze boeken over de geschiedenis van het Nederlands, waaronder Taal als mensenwerk: het ontstaan van het ABN (2004) en Dialectatlas van het Nederlands (2011). Ook publiceerde ze veel over taalcontact, zoals Van Dale Groot Leenwoordenboek (2005), Yankees, cookies en dollars (2009) en Nederlandse woorden wereldwijd (2010).

Sinds 2010 is Nicoline van der Sijs verbonden aan het Meertens Instituut. Haar onderzoek ligt op het gebied van de historische taalkunde; daarnaast leidt ze verschillende digitaliseringsprojecten. Een daarvan is ‘Gekaapte brieven’, een groot vrijwilligersproject voor de ontsluiting en transcriptie van tienduizend Nederlandstalige zeventiende- en achttiende-eeuwse brieven (www.gekaaptebrieven.nl). Van der Sijs is oprichter van de etymologiebank waar etymologische naslagwerken digitaal raadpleegbaar zijn. Ze is projectleider van het zojuist gehonoreerde NWO-project Nederlab: Laboratory for research on the patterns of change in the Dutch language and culture, waarin ook de Radboud Universiteit Nijmegen participeert. Ze is redacteur van Trefwoord, tijdschrift op het gebied van lexicografie en lexicologie, schrijft maandelijks een wetenschapscolumn in NRC Handelsblad en is medewerkster van Onze Taal.

Nicoline van der Sijs verwierf een groot aantal prijzen, onder meer de Prijs voor de Geesteswetenschappen van het Prins Bernhard Cultuurfonds in 2006. In 2011 werd ze benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Bij de uitreiking van deze decoratie noemde staatssecretaris Halbe Zijlstra haar ‘een van onze meest prominente taalwetenschappers die haar kennis over etymologie en historische taalkunde heeft neergeschreven in een indrukwekkende serie boeken’.