April 2024: Het Grote Dropboek
Vorige maand is Het Grote Dropboek verschenen van wetenschapshistoricus Marieke Hendriksen (onderzoeksgroep NL-Lab). Alles wat je moet weten over drop, is nu te vinden in haar boek. Het boek kreeg direct veel media-aandacht, o.a. in Trouw, radioprogramma Villa VdB, de NPO Radio 2 ochtendshow en RTV Utrecht.
“Ik vind het heel interessant hoe bepaalde producten en smaken verbonden raken met de nationale identiteit. Hoewel drop historisch gezien echt niet typisch Nederlands is, denken veel mensen dat wel,” aldus Hendriksen.
In geen land ter wereld eten mensen zoveel drop als in Nederland, en dat terwijl het belangrijkste ingrediënt, de zoethoutplant, hier niet voorkomt. Zoethout werd eerst gezien als medicijn, en in de 18e eeuw begon men er suiker aan toe te voegen. “Deze snoepjes werden zwarte borstkoekjes genoemd. Begin 18de eeuw werd al wel ‘drop van zoethout’ verhandeld, in de betekenis van ingekookte ‘druppels’. Ergens in de 19de eeuw is de afgekorte naam de eigennaam geworden,” aldus Hendriksen. En zo komt het, dat in tegenstelling tot andere landen, het product volledig is losgekoppeld van de herkomst. In England, Duitsland, en Frankrijk spreken ze van ‘zoethout’ als ze het snoepje bedoelen, maar in Nederland weten we niet eens waar het van gemaakt is: drop smaakt gewoon naar drop.
Marketingstunt
Eind 19de en begin 20ste eeuw veranderde drop van een drogisterijproduct in een snoepje, vooral onder invloed van de dalende suikerprijzen. Hendriksen: “Maar drop werd tot na de Tweede Wereldoorlog helemaal niet gezien als iets Hollands.” Cornelis Nieman bracht drop op de kaart als iets typisch Nederlands. Hij publiceerde onderzoeken over de geschiedenis van drop en de schijnbare geneeskrachtige werking ervan. Hendriksen vond geen bewijs dat zijn onderzoek echt diepgravend was, maar marketingtechnisch werkte het heel goed. “De associatie van drop als iets typisch Nederlands is nooit meer weggegaan – tot op de dag van vandaag.” Daarbij hebben we in Nederland de associatie dat het een lekker dooreet-snoepje is dat we ondertussen zo Nederlands vinden dat het op ambassades te vinden is. “Het is het gevolg van pure commercie,” zegt Hendriksen. “Dat hebben de fabrikanten knap gedaan.” Daarbij zijn we in Nederland gewend aan de smaak ervan, vandaar dat het hier zo populair is.
Engelse drop
Hendriksen gaat in haar boek in op de geschiedenis van Nederlands favoriete snoepje en maakt ook een uitstapje naar Engelse drop. Iets wat in Engeland overigens gewoon ‘licorice allsorts’ heet. Dit snoepje komt ook echt uit Engeland en is ontstaan eind 19e eeuw. Het verhaal gaat dat een fabriek dropjes maakten zoals wij ze kennen maar daarnaast ook fruitsnoepjes en anijssnoepjes maakte. Toen is een keer een medewerker met een dienblad vol snoep gevallen waardoor het allemaal door elkaar lag. Sindsdien zijn ze de smaken gaan combineren. Het kan ook een mythe zijn, vertelt Hendriksen, maar het is wel een goed verhaal!
Overzicht In de media
Marieke Hendriksen sprak veel in de media over Het Grote Dropboek. Lees een artikel in Trouw (4 april 2024); luister of kijk een fragment terug van Villa VdB (3 april 2024), de NPO Radio2 ochtendshow (10 april 2024), of RTV Utrecht (21 april 2024); of lees over drop via Historiek of gezondnu.