Het Meertens Instituut onderzoekt en documenteert taal en cultuur in Nederland en Nederlandse taal en cultuur in de wereld. Centraal staan de verschijnselen die het alledaagse leven in onze samenleving vormgeven.

Nieuws

Vijf pragende vragen aan Joris van Casteren
05-09-2024

Vijf pragende vragen aan Joris van Casteren

Joris van Casteren komt als literair journalist vaak in archieven. Maar wat hij aantrof in het Nederlands Dagboekarchief van het Meertens overtrof al zijn verwachtingen. In 2019 bezocht hij het archief dat ligt opgeslagen bij het IISG. Hij kon zich toen nog niet voorstellen welke ultra-lees-marathon voor hem zou liggen. Na vijf jaar van lezen, het openen van talloze dozen en het doorspitten van dagboeken is De mensheid zal nog van mij horen – Stemmen uit het dagboekarchief nu voor iedereen te lezen.

(meer…)
Van een klimaatcrisis tot persoonlijke levensverhalen in taal
31-07-2024

Van een klimaatcrisis tot persoonlijke levensverhalen in taal

In de speciaal voor volwassenen ingerichte studio van NEMO bevinden zich interactieve media-installaties waarin bezoekers hun perspectieven op de klimaatcrisis en ouder worden kunnen delen door te reageren op stellingen. Vervolgens analyseert het Meertens Instituut het taalgebruik in de opnames.

(meer…)
Bekendmaking nieuwe Meertens-NIAS Fellow
26-06-2024

Bekendmaking nieuwe Meertens-NIAS Fellow

De nieuwe NIAS Fellows 2024/2025 zijn bekendgemaakt, waaronder ook de nieuwe Meertens-NIAS Fellow: Ying-Tzu Lin.

(meer…)

In de media

Augustus 2024: Trends van de jaren ’80: voornamen
28-08-2024

Augustus 2024: Trends van de jaren ’80: voornamen

Radio West staat deze week in het thema van de jaren ’80. Naast muziek worden trends besproken in de mode, maar ook trends in voornamen!

(meer…)
Augustus 2024: Het volkslied bij F1
21-08-2024

Augustus 2024: Het volkslied bij F1

Bij de formule 1 wedstrijd in Zandvoort op 25 augustus heeft Duncan Laurence het Nederlandse volkslied gezongen. Editie NL wijdde een item aan dit fenomeen wat uit Amerika is overgewaaid.

(meer…)
Augustus 2024: Koeientaal op Lowlands
16-08-2024

Augustus 2024: Koeientaal op Lowlands

Op het muziekfestival Lowlands kun je als bezoeker ook naar lezingen gaan. Dit jaar stond taalkundige Leonie Cornips op het festival om te vertellen over koeientaal.

(meer…)

Uitgelicht

AI helpt online gesprekken te verbeteren
05-09-2024

AI helpt online gesprekken te verbeteren

Een goed gesprek voer je thuis of in de kroeg, maar niet zo gauw online. Dat komt bijvoorbeeld doordat mensen online niet altijd even goed naar elkaar luisteren en vooral hun eigen mening willen verkondigen. Cedric Waterschoot wil hier verandering in brengen met hulp van kunstmatige intelligentie. Hij ontwikkelde een computermodel dat constructieve bijdragen kan herkennen.

(meer…)
Podcast: Dat smaakt naar Meertens
28-05-2024

Podcast: Dat smaakt naar Meertens

In onze nieuwe podcast Dat smaakt naar Meertens nemen podcastmakers Michiel van de Weerthof en Lot Broos je samen met onze onderzoekers mee op een zoektocht naar antwoorden op veelgestelde taal- en cultuurvragen vanuit de samenleving. De eerste aflevering gaat over taalverloedering en is vanaf nu te beluisteren.

(meer…)
Vanuit het perspectief van de buitenstaander, bezingt Jules de Corte inclusiviteit
26-04-2024

Vanuit het perspectief van de buitenstaander, bezingt Jules de Corte inclusiviteit

In de jaren 50 was hij wekelijks te horen op de nationale radio, waar hij zijn zelfgeschreven nummers ten gehore bracht achter de piano. Jules de Corte (1924-1996) was blind maar zijn liedjes gingen daar niet over, wél over mensen die buiten de norm vallen. Dat zijn liedoeuvre ook niet binnen bestaande kaders valt, laat Vincent Roozendaal zien in de zevende Louis Peter Grijp-lezing.

(meer…)
Kat en mens in 360 graden
10-04-2024

Kat en mens in 360 graden

Een paar jaar geleden ging aan het Meertens Instituut het onderzoek naar kat-mens-interacties van start. Maar hoe pak je zulk onderzoek aan, met proefpersonen die een groot deel van de dag slapen? Marlou Rasenberg is postdoc-onderzoeker en vertelt ons er alles over.

(meer…)
Krentenbollen voor Peter R. de Vries
29-02-2024

Krentenbollen voor Peter R. de Vries

Hoe snel herdenkingsrituelen kunnen ontstaan

De afgelopen maand was er opnieuw veel media-aandacht voor de moord op Peter R. de Vries door de strafzaak tegen de verdachten. Op het Meertens Instituut wordt al langere tijd onderzoek gedaan naar de manier waarop er in Nederland massaal gerouwd werd om zijn dood.

(meer…)
Meertens Nieuwjaarsboekje: Wat schaft de pot?
15-01-2024

Meertens Nieuwjaarsboekje: Wat schaft de pot?

Het traditionele Meertens Nieuwjaarsboekje gaat dit jaar over eetcultuur in Nederland door de jaren heen. Wat schaft de pot? brengt historische, culturele en taalkundige inzichten over dit onderwerp ter tafel. Ook biedt het een kijkje in de ‘collectiekeuken’ van het Meertens Instituut.

(meer…)

Agenda

30 mei – 30 september 2024: Tentoonstelling ‘Herdenken en Helen’

Vanaf 30 mei is in de Stopera in Amsterdam een tentoonstelling te zien in het kader van het herdenkingsjaar slavernijverleden. Vanaf 1 juli is deze te zien bij Imagine IC. Antropoloog Markus Balkenhol leverde een bijdrage.

(meer…)

Vanaf 31 augustus 2024: Laat je meenemen in de wereld van KOE

Voor KOE gaat PANDA een nieuwe uitdaging aan; ze duiken in de taal van koeien. Hebben koeien een taal? En zo ja, wat hebben ze ons te zeggen? De makers van PANDA werken daarvoor samen met taalonderzoeker Leonie Cornips.

(meer…)

26-27 september 2024: LiME workshop: Limburg als een laboratorium voor linguïstiek

Workshop georganiseerd door onze taalgroep LiME (Linguistics @ Meertens), over de taalvariatie en -verandering in de Belgische en Nederlandse provincies van Limburg.

(meer…)